Kodeks pracy. Jakie zmiany czekają nas w 2023 roku

Zmiany w Kodeksie Pracy. Od 2023 roku pojawią się nowe, pięciodniowe urlopy opiekuńcze oraz płatne nieobecności spowodowane tzw. siłą wyższą. Nowelizacja przepisów ma na celu wdrożenie dwóch unijnych dyrektyw, dotyczących m.in. warunków pracy.

Wśród zmian, jakie wprowadzono w kodeksie pracy jest m.in. Dłuższy urlop rodzicielski, elastyczna organizacja pracy dla rodziców małych dzieci i nowy urlop opiekuńczy. Nowe zapisy mają na celu zachęcenie do równego dzielenia się obowiązkami opiekuńczymi między kobietami i mężczyznami. Dzięki temu, rodzice będą mogli liczyć na ułatwienia w godzeniu życia zawodowego z życiem rodzinnym.

Przepisy zostały wdrożone na podstawie dwóch dyrektyw.  Ich zapisy przewidują m.in. zmiany w urlopach rodzicielskich, w urlopach ojcowskich, wprowadzenie tzw. bezpłatnego urlopu opiekuńczego oraz większej elastyczności w organizacji pracy.

Dłuższe urlopy rodzicielskie

Jak tłumaczy Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, po zmianach prawo do urlopu rodzicielskiego byłoby indywidualnym prawem dla każdego z rodziców. Projekt zakłada również dłuży urlop rodzicielski (41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka i 43 w przypadku ciąży mnogiej). Każdy z rodziców będzie miał również gwarancje 9 tygodni urlopu, który nie będzie mógł być przeniesiony na drugiego rodzica.

Zwiększy się także wysokość zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu rodzicielskiego. Obecnie zasiłek macierzyński wypłacany jest w wysokości 100 proc. podstawy zasiłku za pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego i 60 proc. podstawy wymiaru zasiłku za pozostałą część tego urlopu. Od teraz ma się on zwiększyć o 10 procent. Dodatkowo, wśród wprowadzonych zmian jest m.in. urlop opiekuńczy. Ma to być pięć, bezpłatnych dni w roku kalendarzowym do wykorzystania na wniosek pracownika, który musi zapewnić osobistą opiekę dziecku, ale też innemu członkowi rodziny wymagającemu znacznej opieki lub znacznego wsparcia z poważnych względów medycznych.

Przejrzyste przepisy pracy

Dodatkowo, w związku z wprowadzeniem dyrektywy dotyczącej przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy pracodawca będzie musiał przekazywać – co do zasady w ciągu siedmiu dniu od dopuszczenia pracownika do pracy – więcej informacji o warunkach zatrudnienia. Chodzi tu o m.in. szkolenia, procedury rozwiązania stosunku pracy, czy informacje o wymiarze przysługującego pracownikowi płatnego urlopu.

Zmiany przewidują też bardziej elastyczną organizację pracy m.in. dla rodziców dzieci do 8 lat. O przyczynach odmowy dotyczącej np. udzielenia pracy zdalnej lub zgody na indywidualny czas pracy pracodawca będzie musiał pisemnie poinformować pracownika. Nowe przepisy będą też obowiązywać pracowników, zatrudnionych na okres próbny. Pracownik, który wykonywał pracę co najmniej pół roku będzie mógł wystąpić o formę zatrudnienia z bezpieczniejszymi warunkami pracy. Pracodawca ma miesiąc na odpowiedź.

Praca zdalna 2023. Jakie zmiany w Kodeksie pracy?

Nowy Rok przyniesie sporo zmian dla pracowników i pracodawców. Wśród zmian, jakie mają wejść od 2023 roku jest m.in. praca zdalna. Zatrudnieni zyskają lepszą ochronę przed zwolnieniem, a firmy — jednoznaczne prawo do weryfikowania trzeźwości pracowników.

Od przyszłego roku wejdą w życie liczne nowelizacje kodeksu pracy. Wśród nich są m.in. uprawnienia rodzicielskie pracowników, ochronę przed zwolnieniem oraz zakres informacji o warunkach zatrudnienia, jakie firma ma przekazywać podwładnym.

Praca zdalna uregulowana

Od nowego roku pracodawcy będą mogli stosować pracę na odległość na stałe na podstawie kodeksu pracy. Nowe zapisy wskazują, że zatrudniony będzie mógł całkowicie lub częściowo wykonywać ją poza siedzibą firmy np. w domu. Miejsce takie każdorazowo trzeba będzie ustalać z zatrudniającym. Reguły świadczenia pracy w formie zdalnej mają być określane w porozumieniach zawieranych ze związkami zawodowymi lub w regulaminie (jeśli nie uda się porozumieć ze związkami lub tych ostatnich nie ma w firmie). W szczególnej sytuacji np. stanu zagrożenia epidemicznego, pracodawca będzie mógł samodzielnie wydać polecenie pracy zdalnej, ale warunkiem jest, aby pracownik miał warunki do wykonywania swojej pracy w tym trybie. Firma ma zapewnić zatrudnionemu materiały i narzędzia niezbędne do pracy oraz pokryć koszty energii. W tym celu będzie można ustalić budżet, którego wysokość ma odpowiadać przewidywanym kosztom, ponoszonym przez pracownika.

Badanie trzeźwości pracowników

Od 2023 roku pracodawca będzie mógł też sprawdzić trzeźwość pracownika w miejscu pracy, jeśli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób albo do ochrony mienia. Chodzi o nadzór niewymagający badania laboratoryjnego, czyli np. sprawdzanie alkomatem, a nie pobieranie krwi. Firma, która chce wprowadzić kontrole, będzie musiała ustalić to w układzie zbiorowym, regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli nie jest objęta układem zbiorowym lub nie musi ustalać regulaminu.

Ochrona przed zwolnieniem

Nowe zapisy obejmą również zmiany w rozwiązywaniu umów o pracę na czas określony. Od przyszłego roku pracodawca będzie musiał uzasadnić wypowiedzenie takiej umowy i konsultować je z reprezentującym pracownika związkiem zawodowym. Do tej pory takie zapisy obowiązywały wymówienia umów na czas nieokreślony. Na zmianach skorzystają osoby zarobkujące na terminowych etatach. Ich zatrudnienie będzie stabilniejsze, bo wymóg wskazywania przyczyny zwolnienia utrudni rozwiązywanie takich umów.

Nowe zasady przeciwdziałania zatorom płatniczym

8 grudnia bieżącego roku weszła w życie ustawa z dnia 4 listopada 2022 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernych opóźnieniom w wymianach handlowych oraz ustawy o finansach publicznych (Dz. U. 2022 poz. 2414). Celem wprowadzonych zmian jest poprawa efektywności postępowań dotyczących nadmiernego opóźniania się ze spełnieniem świadczeń pieniężnych oraz uproszczenie obowiązku sprawozdawczego.

 

Zmiany dotyczące przepisów ogólnych

Jedna z kluczowych zmian dotyczy dużych przedsiębiorców zawierających transakcję handlową i nakłada na nich obowiązek złożenia oświadczenia o uzyskaniu lub utracie tego statusu w formie, w jakiej zawierana jest dana transakcja. Co istotne, jeżeli danych podmiot, będąc w relacji biznesowej, kilkukrotne utraci i uzyska przymiot dużego przedsiębiorcy, będzie zobligowany każdorazowo złożyć kontrahentowi stosowne oświadczenie.

Kolejna modyfikacja to wyłączenie zastosowania przepisów ustawy o przeciwdziałaniu nadmierny opóźnieniom w transakcjach handlowych od dnia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego oraz od dnia ogłoszenia upadłości. Od tego momentu odsetki związane z w/w opóźnieniami nie mogą być już naliczane.

Uproszczony obowiązek sprawozdawczy

W sprawozdaniu wykazywane będą wartości świadczeń pieniężnych otrzymanych lub spełnionych w terminie określonym w umowie, lub w maksymalnym terminie ustawowy, zamiast dotychczas wykazywanych świadczeń spełnionych i otrzymanych w terminach liczonych od dnia wystawienia faktury. Wystarczające będzie podanie jedynie ich wartości, bez rozróżnienia na przedziały czasowe. W przypadku natomiast świadczeń pieniężnych nieotrzymanych i niespełnionych w terminie wymagane będzie podanie ich wartości z podaniem czasu opóźnienia, zakwalifikowanego do jednego z pięciu przedziałów opóźnień: do 5 dni, od 6 do 30 dni, od 31 do 60 dni, od 61 do 120 dni, ponad 120 dni. 

Dodatkowo zmianie uległ termin przekazania sprawozdania o stosowanych w poprzednim roku kalendarzowym terminach zapłaty w transakcjach handlowych za rok ubiegły i obecnie jest to 30 kwietnia, a nie 31 stycznia. W nowelizacji ustawodawca zdecydował się również na zdefiniowanie pojęcia kierownika podmiotu zobowiązanego do złożenia sprawozdania, którym np. w przypadku spółki z o.o. będzie członek zarządu, a w spółce komandytowej lub komandytowo-akcyjnej komplementariusz. 

W tym miejscu warto również zaznaczyć, że z obowiązku sprawozdawczego wyłączone zostały podmioty dokonujące transakcji handlowych, których stronami są wyłącznie podmioty należące do tej samej grupy kapitałowej. Reżimowi ustawy nie podlegają także transakcje dokonywane w ramach działalności ubezpieczeniowej i restrukturyzacyjnego. 

Naliczanie kar i tzw. wezwania miękkie

W zakresie administracyjnej kary pieniężnej naliczanej w przypadku stwierdzenia przez prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) opóźnienia w spłacie zobowiązania, zmianie uległ wzór wyliczania tej sankcji. Dodatkowo wprowadzona została uznaniowość decyzji prezesa przy wymierzaniu kary- do wysokości  ustawowo określonej kary maksymalnej. Ponadto, wraz z nowelizacją zlikwidowano instytucje obligatoryjnego odstąpienia od wymierzania kary, gdy strona postępowania wykazała, że nadmiernie opóźniała się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, ponieważ sama padła ofiarą opóźnienia kontrahenta. W konsekwencji odstąpienie od sankcjonowania będzie możliwe jedynie w przypadku zaistnienia siły wyższej.

Nowelizacja dała również prezesowi UOKiK możliwość kierowania tzw. miękkich wezwań do przedsiębiorców, którzy opóźniają się z zapłatą. Czynność ta odbywa się bez konieczności wszczynania oficjalnego postępowania. Dzięki temu dany podmiot będzie miał prawo (nie obowiązek) wyjaśnić, z czego wynika ryzyko zatoru płatniczego oraz da mu to możliwość wprowadzenia zmian w sposobie rozliczania z kontrahentami. O zatorze płatniczym będzie natomiast mowa, gdy suma świadczeń zapłaconych po terminie w ciągu trzech kolejnych miesięcy przekroczy 2 mln zł.

Zmiany odroczone w czasie

Z dwumiesięcznym opóźnieniem, tj. 24 stycznia 2023 r. wejdzie również w życie regulacja, zgodnie z którą w razie braku zapłaty w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest duży przedsiębiorca, a wierzycielem podmiot z grupy MŚP, zastrzeżenie umowne wyłączające albo ograniczające prawo wierzyciela do przelewu wierzytelności staje się bezskuteczne, jeżeli zapłata nie nastąpiła w terminie określonym w umowie, a jeżeli tego terminu w umowie nie określono — od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.

Przywołany wyżej przepis będzie miał zastosowanie do transakcji zawieranych po jego wejściu w życie i nie będzie dotyczył stosunków handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny.

Świadectwo charakterystyki energetycznej – nowe obowiązki

Świadectwo charakterystyki energetycznej jest dokumentem, który zawiera zbiór danych i wskaźników energetycznych danego budynku lub jego części określających całkowite zapotrzebowanie na energię niezbędną do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem.

Katalog podmiotów zobowiązanych do posiadania świadectw oraz sytuacje w których następuje ich przekazanie reguluje ustawa o charakterystyce energetycznej. Od kwietnia 2023 roku, wskutek wejścia w życie nowelizacji ww. ustawy, rozszerzony zostanie zakres obowiązków związanych ze sporządzaniem, pozyskiwaniem oraz przekazywaniem świadectw charakterystyki energetycznej.

Przekazanie świadectwa u notariusza

W myśl aktualnie obowiązujących przepisów ustawy o charakterystyce energetycznej, posiadanie świadectwa wymagane jest gdy budynek lub część budynku:

  • zbywany jest na podstawie umowy sprzedaży,
  • zbywany jest na podstawie umowy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,
  • będzie wynajmowany.

Nowelizacja nie zmienia powyższego wymogu, jednakże modyfikuje obowiązki w zakresie procedury przekazywania świadectw. W przypadku umów sprzedaży nieruchomości bądź spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, znowelizowane przepisy ustawy przewidują obowiązek przedstawienia świadectwa w chwili sporządzenia aktu notarialnego. Zaznaczyć należy także, że notariusz zobowiązany zostanie do odnotowywania w akcie notarialnym przekazania nabywcy świadectwa charakterystyki energetycznej, zaś w przypadku jego nieprzekazania, notariusz będzie miał obowiązek pouczenia zbywcy.

Odpowiedzialność podmiotów sporządzających świadectwo

Nowelizacja zakłada zawieranie w treści świadectwa, oprócz aktualnie wymaganych ustawą informacji także oświadczenia osoby, która sporządziła świadectwo charakterystyki energetycznej, że dokument został wygenerowany z centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków. Wskazać należy, że oświadczenie to składane będzie się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Rozszerzony katalog kar

Podkreślenia wymaga także niezwykle istotna zmiana w postaci rozszerzenia katalogu zdarzeń podlegających karze. Nowelizacja ustawy o charakterystyce energetycznej, przewiduje sankcje wobec sporządzającego świadectwo za sporządzenie go niezgodnie z wymogami wskazanymi w art. 4 ust. 3 ustawy. Ponadto, ukarane zostaną także podmioty nie wywiązujące się z przewidzianych ustawą obowiązków w zakresie przekazywania świadectw nabywcom oraz najemcom budynku.

Pozostałe zmiany

Świadectwo charakterystyki energetycznej, co do zasady jest ważne przez 10 lat od dnia jego sporządzenia. Świadectwa przekazane przed dniem wejścia w życie nowelizacji zachowują ważność przez okres, na jaki zostały sporządzone. Ponadto, wskazania wymaga także, iż nowelizacja w zakresie świadectw charakterystyki energetycznej obejmie także przepisy prawa budowlanego. Po jej wejściu w życie, do art. 57 prawa budowlanego, zostanie dodany pkt 6a, w myśl którego do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie inwestor jest obowiązany dołączyć kopię świadectwa charakterystyki energetycznej, co spowoduje powstanie nowego obowiązku zarówno w stosunku do deweloperów jak i inwestorów prywatnych.

Jak uzyskać świadectwo charakterystyki energetycznej?

Podsumowując właściciele m.in. mieszkań czy też domów jednorodzinnych, powinni pamiętać o obowiązku posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej dopiero w momencie gdy planują sprzedaż bądź wynajem posiadanego budynku lub jego części.

Inaczej będzie jednak w odniesieniu do nowopowstałych obiektów budowlanych, w tym wskazanych powyżej domów jednorodzinnych, gdyż wówczas posiadanie świadectwa przez inwestora będzie obowiązkowe w każdej sytuacji (jak już wyżej wskazano – w momencie zakończenia budowy lub w chwili wystąpienia o udzielenie pozwolenia na użytkowanie), niezależnie od faktu czy budynek będzie w przyszłości wynajmowany czy też sprzedany.

W celu uzyskania świadectwa, należy odnaleźć podmiot zajmujący się usługami audytu, mający uprawnienia do wydawania świadectw charakterystyki energetycznej. Przed dokonaniem wyboru firmy świadczącej tego typu usługi, warto zweryfikować jej rzetelność poprzez sprawdzenie czy figuruje ona w wykazie Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej.

Z dostępnych danych wynika, że na chwilę obecną cena uzyskania świadectwa oscyluje w granicach 400-1000zł. Należy jednak mieć na uwadze, że po wejściu w życie nowelizacji, koszty te mogą znacząco wzrosnąć – z uwagi na powiększenie grona podmiotów zainteresowanych zdobyciem świadectwa. W przypadku planowanego w przyszłości wynajmu bądź sprzedaży nieruchomości, warto zatem rozważyć uzyskanie świadectwa już teraz, gdyż jak wskazuje treść nowelizacji, świadectwa uzyskane przed dniem wejścia jej w życie zachowują ważność przez okres na jaki zostały wystawione.

Czy Dzień Nauczyciela jest dniem wolnym od pracy? Wyjaśniamy!

14 października obchodzimy Dzień  Nauczyciela. W 2022 roku to wyjątkowe święto przypada w piątek. Wielokrotnie pada pytanie, czy ten dzień jest wolnym od pracy? Odpowiadamy!

W dzień utworzenia Komisji Edukacji Narodowej (14 października) obchodzimy święto nauczyciela. To dzień wolny od zajęć, co oznacza, że nie odbywają się żadne zajęcia lekcyjne. Często pedagodzy i uczniowie nie muszą przychodzić do szkoły, czasem placówki organizują różnego rodzaju apele i imprezy okolicznościowe.

Pedagodzy, którzy tego dnia pełnią dyżur w pracy, w związku z tym nie mogą się ubiegać o dodatkowe wynagrodzenie lub dzień wolny od pracy. 14 paździrnika nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy, a jedynie wolnym od lekcji. To dyrekcja placówki ustanawia, czy w tym dniu uczniowie mają obowiązek przyjścia do szkoły, np. na apel, czy też mogą zostać w domach.

Czy 15 października to dzień pracujący?

15 października, a więc dzień po Dniu Nauczyciela przypada w sobotę, w związku z tym  wiele osób zastanawia się, czy jest to dodatkowy dzień wolny. Dyrektorzy placówek mogą wyznaczać dodatkowe dni wolne od zajęć:

  • dla szkół podstawowych jest to 8 dni w trakcie roku szkolnego,
  • dla liceów ogólnokształcących i techników, 10 dni,
  • w szkołach branżowych, policealnych i centrach kształcenia zawodowego, do wykorzystania jest 6 dni,
  • w szkołach specjalnych przysposabiających do pracy pula ta wynosi 4 dni.

Dzień Nauczyciela – czy trzeba odrabiać dzień wolny od szkoły?

Dzień Nauczyciela, czyli Dzień Edukacji Narodowej, jest dniem wolnym od zajęć dydaktycznych, oznacza to, że tego dnia nie trzeba będzie odrabiać.

Zmiany w pracy zdalnej. Pracodawca będzie zmuszony pokryć koszty

Zmiany w kodeksie pracy. Do Sejmu trafił rządowy projekt, który ma uregulować pracę zdalna. Pracodawca będzie zmuszony pokryć koszty energii elektrycznej i internetu. 

Projekt ma na celu wprowadzenie nowego rozdziału w Kodeksie Pracy. Mają one zastąpić przepisy dotyczące telepracy. Zgodnie z nowymi zapisami, praca może być wykonywana w dowolnym wskazanym przez pracownika i uzgodnionym z pracodawcą miejscu. Wiązać się to będzie jednak z szeregiem formalności. Pracodawca ma ocenić ryzyko zawodowe pracownika do pracy zdalnej i przygotować informację BHP dla pracowników. Kolejnym dokumentem mają być procedury danych osobowych podczas pracy zdalnej. 

Zasady pracy zdalnej mogą być określone w kilku dokumentach. Są to:

  • porozumienie z zakładową organizacją związkową, 
  • regulamin między pracownikami,
  • regulamin między danym pracownikiem a pozostałymi pracownikami. 

Pracodawca ma możliwość skontrolować wykonywanie pracy przez pracownika z domu, warunków BHP i ochrony danych osobowych. 

Wnioski o pracę zdalną

W nowych przepisach pracodawca nadal będzie mógł wysłać pracownika do pracy z domu w czasie stanu nadzwyczajnego, zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz przez 3 miesiące od ich odwołania. 

Nową opcją w zapisach Kodeksu Pracy stanowi wprowadzenie pracy zdalnej w uzgodnieniu z pracownikiem lub na jego wniosek. Dodatkowo, każdy pracownik będzie mógł złożyć wniosek o pracę zdalną. Odmowa może być możliwa tylko jedynie, jeśli praca zdalna nie jest możliwa ze względu na organizację lub rodzaj wykonywanej pracy. 

Zwrot za energię i internet

Nowością w zapisach nowelizacji Kodeksu Pracy jest też zwrot kosztów w związku z wykonywaniem pracy zdalnej. Po nowelizacji pracodawca będzie zobligowany do wypłacenia ekwiwalentu za pokrycie kosztów pracownika energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych (internetu, telefonu), niezbędnego do wykonywania pracy zdalnej. Zwrot należy uzgodnić między pracownikiem a pracodawcą. Przy ustalaniu wysokości ekwiwalentu oraz ryczałtu pracodawca musi wziąć pod uwagę ceny materiałów i urządzeń, a także ceny prądu i usług telekomunikacyjnych.

Trwają konsultacje nad Slim VAT 3. Ma uprościć rozliczenie podatku

Rozpoczynają się konsultacje społeczne Slim VAT 3. To pakiet uproszczeń w rozliczeniach VAT dla przedsiębiorców. Jak będą wyglądać proponowane zmiany? Szczegóły poniżej!

Przygotowany przez Ministerstwo Finansów projekt trafił do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych.  Projekt ma na celu zmiany w następujących obszarach:

    • poprawa płynności finansowej firm;
    • VAT w obrocie międzynarodowym
    • szerszy zakres zwolnień z VAT;
    • mniej korekt i przyjazne rozliczanie VAT;
    • prostsze fakturowanie i mniej obowiązków;
    • obniżanie sankcji VAT;
    • konsolidacja i ujednolicenie wiążących informacji.

Wśród zmian, jakie przewiduje pakiet jest definicja „małego podatnika VAT”. Obecnie obejmuje ona osoby, które uzyskały przychód roczny do 1,2 mln euro brutto. Po zmianach, limit ma się zwiększyć o 800 tys. brutto (2 mln euro brutto). Dzięki temu, więcej przedsiębiorców będzie miało możliwość kwartalnego rozliczenia VAT.

Jednym kontem za dwa podatki

Oprócz tego, zmienią się zasady korzystania z mechanizmu podzielnej płatności – „split payment”. Aktualnie przedsiębiorcy otrzymują płatność za fakturę, ale kwota podatku VAT trafia do odrębnego subrachunku bankowego, przeznaczonego do rozliczenia z Urzędem Skarbowym. Z tego rachunku można opłacić wyłącznie podatek dochodowy, podatek od towarów i usług oraz składki ZUS. Nowa ustawa zakłada możliwość opłacenia z tego rachunku także podatek handlowy oraz cukrowy.

Sankcje za niezapłacony podatek

Ustawa zakłada również sankcje dotyczące nieprawidłowości w rozliczaniu podatku VAT. Obecne stawki bazują na 15, 20 i 30 proc. Stawkach. Projekt przewiduje ich zniesienie, a w zamian wprowadza elastyczne przedziały w wysokości do 15, do 20 oraz do 30 proc. Pozostaje natomiast sankcja w wysokości 100 proc. na rzecz niezapłaconego podatku.

Zmiany dotyczą również korygowania faktur w obcej walucie. Przedsiębiorca będzie miał obowiązek stosować przy korekcie taki sam kurs, co przy pierwotnym dokumencie.

Walka z „mafiami VAT” w e-commerce

Oprócz tego, konsultacje obejmie też dyskusja na temat nowych narzędzi, mających na celu zwalczanie oszustw VAT w obszarze e-commerce. Ma to na celu wprowadzenie obowiązków dla dostawców usług płatniczych (m.in. banków krajowych, oddziałów banków zagranicznych, instytucji kredytowych), takich jak:

  • prowadzenie kwartalnej ewidencji płatności i odbiorców płatności w odniesieniu do świadczonych transgranicznie usług płatniczych;
  • przechowywanie ewidencji przez okres 3 lat;
  • udostępnianie ewidencji Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej

Nowa instytucja WIS

Zmiany zakładają również działanie Wiążącej Informacji Stawkowej (WIS). To nowa instytucja, która umożliwia podatnikowi potwierdzenie tego, jaką stawkę podatku VAT ma zastosować do transakcji, bez względu na to, jaki jest rodzaj świadczonych usług. Slim VAT wprowadza też możliwość wystąpienia o wydanie WIS w przypadku podatku akcyzowego. Zniesiona zostanie opłata za uzyskanie tej informacji (do tej pory było to 40 zł od każdego zapytania).

Podatek od konopi. Ile się należy? Sprawdzamy!

Produkty CBD biją rekordy popularności. Olejki, gumy do żucia, a nawet piwo z suszem konopnym cieszy się olbrzymim zainteresowaniem. Tymczasem Ministerstwo Finansów planuje wprowadzić akcyzę na produkty, zawierające w sobie kannabinol.

Od jakiegoś czasu trwa dyskusja, czy produkty zawierające CBD powinny podlegać podatkowi akcyzowemu. Taką interpelację złożył senator Jacek Bury, który wraz z Parlamentarnym Zespołem ds. Legalizacji Marihuany chciał sprawdzić, czy susz konopny powinien podlegać dodatkowej opłacie. – Czy susz konopny produkowany z konopi włóknistej, zawierający żywicę CBD, a przeznaczony do waporyzacji (odparowywania oleju i inhalacji powstałą w ten sposób parą, nie będącą aerozolem), która nie stanowi spalania, podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym? – pytał w piśmie do Ministerstwa Finansów polityk.

Podatek a susz CBD – o co w tym chodzi?

W odpowiedzi na interpelację senatora, resort powołał się na ustawę o podatku akcyzowym w której stwierdził, że „opodatkowaniu podatkiem akcyzowym podlegają wyroby nowatorskie zawierające w składzie kannabidiol, np. mieszaniny zawierające tytoń lub susz tytoniowy, zawierające odrębny płyn do papierosów elektronicznych oraz inne wyroby tytoniowe, które dostarczają aerozol bez spalania mieszaniny”, zaznaczając jednak, że kiedy wyroby z CBD nadają się do palenia, bez dalszego przetwarzania przemysłowego, podlegają wyłącznie akcyzie. „Jako wyrobów tytoniowych nie traktuje się natomiast produktów, które nie zawierają tytoniu i są wykorzystywane wyłącznie w celach medycznych” – informuje resort.

Ile wynosi podatek akcyzowy na produkty CBD do waporyzacji lub palenia?

Ustawa o podatku akcyzowym ma dwie główne pozycje, które odnoszą się w przypadków produktów innych niż tytoniowe. Są to papierosy i tytoń do palenia. Akcyza na susz konopny, przeznaczony do palenia także wchodzi w skład akcyzy i jest obliczana na podstawie ceny tytoniu lub papierosów. W przypadku suszu konopnego, z którego wykonano 20 papierosów, stawka podatkowa może wynosić około 747, 67 zł w przeliczeniu na 1000 sztuk, co daje 75 gr podatku za jedną sztukę. W przypadku paczki ( 20 szt.) to około 15 zł. Inaczej wygląda to w przypadku suszu, gotowego do waporyzacji.

W tym przypadku podstawą opodatkowania jest ich ilość wyrażona w kilogramach (art. 99c ust. 3 ustawy o podatku akcyzowym). Stawka podatkowa wynosi 155,79 zł za każdy 1 kg i 32,05% średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży tytoniu do palenia (art. 99c ust. 4 ustawy o podatku akcyzowym). Przeliczając, w przypadku jednego grama suszu CBD podatek akcyzowy wyniesie ok 35 gr. Natomiast w przypadku produkcji będzie to ok. 75 gr. To oznacza, że firmy, które do tej pory produkowały lub dystrybuowały susz mogą spodziewać się dodatkowych opłat na rzecz skarbówki.

Prawa podatnika a kontrola organu podatkowego

Celem kontroli podatkowej jest ustalenie przez odpowiedni organ, czy podmiot kontrolowany wywiązuje się ze swoich obowiązków w zakresie prawa podatkowego. Weryfikuje się m.in. wywiązanie z obowiązku złożenia deklaracji podatkowej czy zapłaty podatku. Kontrola jest podejmowana z urzędu, najczęściej po przeprowadzeniu przez organ szczegółowej analizy podmiotu, jego powiązań, danych z jpk, składanych sprawozdań finansowych jak również sytuacji majątkowej.

Podstawowym prawem przedsiębiorcy jest ustanowienie pełnomocnika, którym może być profesjonalista, czyli doradca podatkowy, adwokat, radca prawny, a także inna osoba, która dysponuje pełną zdolnością do czynności prawnych. Przedsiębiorca może skorzystać z pełnomocnictwa ogólnego, w którego zakresie mieści się reprezentowanie podatnika oraz podejmowanie w jego imieniu czynności podczas wszelkich postępowań podatkowych. Najczęściej stosuje się pełnomocnictwo szczególne, które polega na wyznaczeniu pełnomocnika na czas jednej, konkretnej kontroli podatkowej.

Kontrola podatkowa – jak długo może trwać?

Art. 282b ustawy Ordynacja podatkowa nakłada na organ podatkowy obowiązek zawiadomienia przedsiębiorcy o zamiarze przeprowadzenia kontroli na co najmniej 7 dni przed jej rozpoczęciem. Wszczęcie jej szybciej wymaga zgody przedsiębiorcy. Organ podatkowy może rozpocząć kontrolę nie później niż 30 dni po doręczeniu zawiadomienia. Jeśli ten termin zostanie przekroczony – konieczne jest ponowne zawiadomienie. Kontrola następuje w ograniczonych ramach czasowych określonych w ustawie z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 162). Z art. 55 ust. 1, wynika, że kontrola w ciągu jednego roku nie może co do zasady przekroczyć:

  • 12 dni roboczych – u mikroprzedsiębiorców,
  • 18 dni roboczych – u małych przedsiębiorców,
  • 24 dni roboczych – u średnich przedsiębiorców,
  • 48 dni roboczych – u pozostałych przedsiębiorców.

Wyrok NSA z 19 lutego 2020 r. (sygn. akt I FSK 2243/19) doprecyzowuje, że limit czasu trwania kontroli dotyczy kolejno następujących po sobie dni roboczych. W przepisach przewidzianych jest jednak szereg wyjątków, a więc podatnicy, zwłaszcza w sprawach podatkowych, powinni być przygotowaniu dla wielomiesięczne sprawdzanie ich rozliczeń podatkowych. W przypadkach wskazanych w art. 282c Ordynacji podatkowej organ podatkowy może przeprowadzić kontrolę bez uprzedniego zawiadamiania przedsiębiorcy. Kontrola kończy się w momencie doręczenia kontrolowanemu protokołu kontroli. Jeżeli kontrolowany ma wobec niego zastrzeżenia, w ciągu 14 dni przysługuje mu prawo do składania zastrzeżeń oraz przedstawienia dowodów potwierdzających rzetelność ksiąg, dokumentów i prawidłowość dokonanych rozliczeń podatkowych.

Jak podkreśla Dorota Kosacka, doradca podatkowy w DBO Polska sp. z o.o., złożenie wyczerpujących zastrzeżeń jest często istotnym elementem przesądzającym o dalszych działaniach organu podatkowego. Warto już na tym etapie, bądź nawet wcześniej, skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika.

Prawo wglądu do akt

Zgodnie z art. 178 Ordynacji podatkowej podatnik jest uprawniony do wglądu w akta sprawy, sporządzania z nich notatek, odpisów i kopii przy wykorzystaniu własnych przenośnych urządzeń. Ma także prawo żądać wydania kopii akt sprawy, uwierzytelnionych odpisów akt sprawy albo uwierzytelnienia kopii akt sprawy. Prawo to przysługuje również po zakończeniu postępowania. Warto korzystać z tego prawa, aby mieć świadomość, jakie informacje na temat działalności podatnika gromadzi organ podatkowy i jaką tezę chce on udowodnić. Wgląd do akt daje możliwość, m.in. kontrolowania źródeł, z jakich organ pozyskuje dane na temat płatnika, np. od innych organów czy instytucji (również zagranicznych). Dysponując taką wiedzą, podatnik może uzupełnić materiał dowodowy na swoją korzyść oraz przygotować się do składania wyjaśnień.

Aktywne uczestnictwo w czynnościach – dlaczego warto?

Podatnicy często nie chcą ingerować w działania organu podatkowego, nie wykorzystując tym samym pełni swoich praw. Kontrolowany ma bowiem prawo do czynnego udziału w czynnościach podejmowanych przez organ, takich jak przesłuchanie świadka i zadawanie mu własnych pytań czy oględziny. Może również zgłaszać swoje uwagi do protokołu. Ponadto podatnik ma prawo do składania wyjaśnień czy przedstawiania dodatkowych dowodów jak również zgłaszania wniosków dowodowych.

Jak złożyć indywidualną interpretację do skarbówki? Sprawdź!

Prawo podatkowe jest uznawane przez wiele osób za trudną i nie do końca zrozumiałą materię. Podatnikowi może towarzyszyć niepewność, czy stosuje przepisy odpowiednio do swojej sytuacji. Z pomocą przychodzą indywidualne interpretacje podatkowe.

Interpretację indywidualną wydaje Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej na wniosek podatnika, który we wniosku przedstawia konkretny problem z zakresu prawa podatkowego. Wniosek o jej wydanie może złożyć przedsiębiorca, a także każda osoba fizyczna mająca wątpliwości co do prawidłowości zastosowania przepisów prawa podatkowego. Interpretacja informuje podatnika, jakie przepisy prawne mają zastosowanie w jego sytuacji oraz zapobiega doświadczaniu negatywnych skutków ich błędnego rozumienia. Organ wydaje interpretację podatkową w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku – obecnie, z uwagi na pandemię COVID-19, termin ten jest wydłużony do 6 miesięcy, jednakże z naszej praktyki wynika, że Dyrektor KIS wydaje interpretacje w terminie ok. 3 miesięcy.

Dlaczego warto wystąpić o indywidualną interpretację podatkową?

Indywidualna interpretacja podatkowa powinna spełniać dwie funkcje: informacyjną i gwarancyjną. Dzięki uzyskaniu interpretacji indywidualnej wnioskujący ma pewność, że zastosowane przez niego rozwiązanie, jest zgodne z przepisami prawa podatkowego i nie wywoła dla niego negatywnych skutków. Uzyskanie indywidualnej interpretacji podatkowej oraz zastosowanie się do niej ochrania podatnika przed zapłatą odsetek od zaległości podatkowych, sankcjami karnoskarbowymi, a nawet przed zapłatą samego podatku – wszystko zależy od tego, czego dotyczy wniosek i na jakim etapie został przez podatnika złożony. Trzeba pamiętać, że tylko dokładne opisanie wszelkich istotnych elementów, które mają lub mogą mieć wpływ na określenie skutków podatkowych danego zdarzenia, daje podatnikowi ochronę, a umiejętne przygotowanie opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i uzasadnienia swojego stanowiska, zwiększa szanse na uzyskanie pozytywnej interpretacji.

Czego może dotyczyć interpretacja podatkowa?

Interpretacje podatkowe są wystawiane w związku z wieloma zagadnieniami z zakresu prawa podatkowego, z jakim podatnicy zwracają się do organu. Co do zasady każdy przepis budzący wątpliwości interpretacyjne podatnika może być podstawą prawną wniosku. Przykładowo mogą to przepisy dotyczące:
1) sprzedaży działek przez osoby fizyczne – w zakresie podatku VAT i podatku dochodowego,
2) prawa do odliczenia podatku VAT,
3) prawidłowości zastosowania zwolnień podatkowych,
4) wyłączenia spod opodatkowania danej transakcji.

Jak złożyć wniosek?

W celu złożenia wniosku należy wypełnić formularz ORD-IN (w przypadku wniosków wspólnych – ORD-WS) wskazując w nim oprócz swoich danych, przepisy prawa, których interpretacji oczekujemy oraz szczegółowy opis stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz własne stanowisko w sprawie. Ponadto należy uiścić opłatę w kwocie 40 złotych od każdego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, które zostało opisane we wniosku. Wniosek można złożyć osobiście w Krajowej Informacji Skarbowej, listownie lub internetowo, korzystając z platformy EPUAP.