Podatek od plastiku, czyli nowe obowiązki dla przedsiębiorców

Po latach debatowania implementacji do polskiego porządku prawnego doczekała się unijna dyrektywa Single Use Plastic, której termin wprowadzenia minął już w lipcu 2021 roku. Ze sporym opóźnieniem omawiana nowelizacja, tj. ustawa z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw, dnia 27 kwietnia 2023 r. została podpisana przez Prezydenta i wejdzie w życie po 14 dniach od ogłoszenia.

Przedsiębiorców, którzy nie zrezygnowali jeszcze z jednorazowych, plastikowych produktów czekają w związku z tym duże zmiany.

Nowe obowiązki

Nowe obowiązki dotyczyć będą w szczególności przedsiębiorców zajmujących się handlem detalicznym i hurtowym, gastronomią lub korzystających z urządzeń vendingowych, którzy oferują
produkty jednorazowego użytku lub napoje i żywność pakowane w takie opakowania. Przede wszystkim będą oni zobowiązania pobrać opłatę od użytkownika końcowego (najczęściej
konsumenta) nabywającego te produkty lub zapakowane w niej napoje lub żywność.

Opłata wpłacana będzie na odrębnych rachunek bankowy prowadzony przez właściwego marszałka województwa (ze względu ma miejsce pobrania opłaty) w terminie do dnia 15 marca roku następnego po roku kalendarzowym, w którym została pobrana. Przedsiębiorcy zostaną również zobowiązani do wpisu do rejestru podmiotów wprowadzających produkty w opakowaniach (rejestr  będzie stanowił część bazy danych o odpadach – BDO) oraz do prowadzenia ewidencji liczby nabytych i wydanych użytkownikom końcowym produktów jednorazowego użytku.

Dodatkowa opłata (opakowaniowa)

Do ponoszenia dodatkowej opłaty zostaną również zobowiązani przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu produkty jednorazowe. W zależności od rodzaju produktu opłata ta może wynieść maksymalnie 20 gr za kilogram lub 3 gr za sztukę. W celu realizacji obowiązków związanych z wprowadzaniem do obrotu produktów z plastiku producenci będą mogli skorzystać z pomocy
autoryzowanego przedstawiciela.

Obowiązkowe będzie natomiast wyznaczenie przez w/w przedsiębiorców działających w innym niż RP państwie członkowskim upoważnionego przedstawiciela, który będzie odpowiedzialny za realizację wskazanych obowiązków w tym kraju. Również producenci będą zobligowani do wpisu do rejestru podmiotów wprowadzających produkty w opakowaniach. Na część z nich zostanie również nałożony obowiązek finansowania publicznych kampanii edukacyjnych, których celem jest eliminowanie tzw. jednorazówek.

Zmiany odłożone w czasie

Część przepisów omawianej nowelizacji wejdzie w życie dopiero 1 lipca 2024 r. Będą one dotyczyć głównie obowiązku zapewnienia przez przedsiębiorcę (np. restauratora) dostępności
opakowań alternatywnych do produktów jednorazowego użytku, tj. w szczególności opakowań wielokrotnego użytku.

Od 2024 roku Inspekcja Handlowa będzie również uprawniona do przeprowadzania kontroli przestrzegania w/w obowiązków. Za niewywiązywanie się z opisanych zobowiązań grozić będą
surowe kary pieniężne.