Co dalej ze zdalnymi rozprawami? Rząd przyjął ważną nowelizację

Rząd przyjął projekt nowelizacji, który na stałe wprowadzi rozprawy zdalne w sądach cywilnych. Dotychczas rozprawy w takiej formie odbywały się na mocy przepisów ustawy covidowej, lecz zdaniem prawników te zmiany powinny wejść w życie. Aby móc uczestniczyć w zdalnych rozprawach adwokaci, radcy prawni czy biegli sądowi będą musieli mieć obowiązkowo konta w portalu sądowym.

Podczas pandemii rozprawy sądowe odbywały się zdalnie. System ten sprawdził się, dlatego pojawiły się głosy, że warto wprowadzić taki model rozpraw na stałe. Do tej pory rozprawy zdalne odbywają na mocy przepisów ustawy covidowej. Bez wprowadzenia odpowiednich zmian, e-rozprawy zniknęłyby po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego.

Rewolucja w sądach 

Jednak rząd przyjął projekt nowelizacji, który na stałe wprowadzi rozprawy zdalne w sądach cywilnych. Jeśli przyjęte przez rząd przepisy zostaną uchwalone przez Sejm, a potem Senat to rozprawy zdalnie będą możliwe nawet po odwołaniu epidemii. Wówczas osoby uczestniczące w posiedzeniu, z wyłączeniem sądu i protokolanta, nie muszą przebywać w budynku sądu. Zmiany są częścią nowelizacji w Kodeksie postępowania cywilnego. 

W nowelizacji zaznaczono, że można przeprowadzić rozprawy w systemie zdalnym, jeżeli nie stoi temu na przeszkodzie wzgląd na charakter czynności, które mają być dokonane, a przeprowadzenie posiedzenia zdalnego zagwarantuje pełną ochronę praw procesowych stron i prawidłowy tok postępowania. 

Konto w portalu sądowym

Ważną zmianą jest obowiązek założenia konta w portalu sądowym. Obecnie można przeglądać tam pisma, ale nie ma obowiązku posiadania w nim konta. Za sprawą noweli takie konto będą musieli założyć adwokaci, radcowie prawni, rzecznicy patentowi, ale też biegli sądowi.

Nowelizacja na stałe wprowadza do systemu sądowniczego e-doręczenia. Przeglądanie akt sprawy oraz udostępnianie stronom odpisów, kopii lub wyciągów z akt sprawy będzie mogło się odbywać za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie albo poprzez portal informacyjny sądów.

Podatek od plastiku, czyli nowe obowiązki dla przedsiębiorców

Po latach debatowania implementacji do polskiego porządku prawnego doczekała się unijna dyrektywa Single Use Plastic, której termin wprowadzenia minął już w lipcu 2021 roku. Ze sporym opóźnieniem omawiana nowelizacja, tj. ustawa z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw, dnia 27 kwietnia 2023 r. została podpisana przez Prezydenta i wejdzie w życie po 14 dniach od ogłoszenia.

Przedsiębiorców, którzy nie zrezygnowali jeszcze z jednorazowych, plastikowych produktów czekają w związku z tym duże zmiany.

Nowe obowiązki

Nowe obowiązki dotyczyć będą w szczególności przedsiębiorców zajmujących się handlem detalicznym i hurtowym, gastronomią lub korzystających z urządzeń vendingowych, którzy oferują
produkty jednorazowego użytku lub napoje i żywność pakowane w takie opakowania. Przede wszystkim będą oni zobowiązania pobrać opłatę od użytkownika końcowego (najczęściej
konsumenta) nabywającego te produkty lub zapakowane w niej napoje lub żywność.

Opłata wpłacana będzie na odrębnych rachunek bankowy prowadzony przez właściwego marszałka województwa (ze względu ma miejsce pobrania opłaty) w terminie do dnia 15 marca roku następnego po roku kalendarzowym, w którym została pobrana. Przedsiębiorcy zostaną również zobowiązani do wpisu do rejestru podmiotów wprowadzających produkty w opakowaniach (rejestr  będzie stanowił część bazy danych o odpadach – BDO) oraz do prowadzenia ewidencji liczby nabytych i wydanych użytkownikom końcowym produktów jednorazowego użytku.

Dodatkowa opłata (opakowaniowa)

Do ponoszenia dodatkowej opłaty zostaną również zobowiązani przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu produkty jednorazowe. W zależności od rodzaju produktu opłata ta może wynieść maksymalnie 20 gr za kilogram lub 3 gr za sztukę. W celu realizacji obowiązków związanych z wprowadzaniem do obrotu produktów z plastiku producenci będą mogli skorzystać z pomocy
autoryzowanego przedstawiciela.

Obowiązkowe będzie natomiast wyznaczenie przez w/w przedsiębiorców działających w innym niż RP państwie członkowskim upoważnionego przedstawiciela, który będzie odpowiedzialny za realizację wskazanych obowiązków w tym kraju. Również producenci będą zobligowani do wpisu do rejestru podmiotów wprowadzających produkty w opakowaniach. Na część z nich zostanie również nałożony obowiązek finansowania publicznych kampanii edukacyjnych, których celem jest eliminowanie tzw. jednorazówek.

Zmiany odłożone w czasie

Część przepisów omawianej nowelizacji wejdzie w życie dopiero 1 lipca 2024 r. Będą one dotyczyć głównie obowiązku zapewnienia przez przedsiębiorcę (np. restauratora) dostępności
opakowań alternatywnych do produktów jednorazowego użytku, tj. w szczególności opakowań wielokrotnego użytku.

Od 2024 roku Inspekcja Handlowa będzie również uprawniona do przeprowadzania kontroli przestrzegania w/w obowiązków. Za niewywiązywanie się z opisanych zobowiązań grozić będą
surowe kary pieniężne.

Nowelizacja kodeksu pracy. Co się zmieni?

Od 26 kwietnia zacznie obowiązywać kolejna nowelizacja Kodeksu Pracy. Dzięki nowym zapisom zostanie wydłużony m.in. urlop rodzicielski oraz pojawią się dodatkowe przerwy w pracy.

Na początku kwietnia pojawiły się nowe zapisy regulujące pracę zdalną. Nowe przepisy są efektem wdrożenia dwóch unijnych dyrektyw, mających na celu poprawę warunków pracy przez popieranie bardziej przejrzystego, przewidywalnego zatrudnienia oraz dać dodatkowe uprawnienia pracującym rodzicom.

Nowelizacja Kodeksu Pracy – nowe zapisy

Dzięki nowelizacji przepisów, pracownicy zyskają dwie dodatkowe przerwy od pracy:

  • trwającą co najmniej 15 minut, gdy czas pracy będzie dłuższy niż 9 godzin;
  • kolejne co najmniej 15 minut, jeśli czas pracy będzie dłuższy niż 16 godzin.

Ponadto, pracodawca nie będzie mógł zakazać pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą. Nie będzie też mógł stosować w umowie o pracę zapisów zabraniających pracownikowi innej pracy zarobkowej.

Nowy urlop pracowniczy i wydłużony urlop rodzicielski

Pracownikowi będzie przysługiwać również nowy rodzaj urlopu pracowniczego, tzw. urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni roboczych w roku kalendarzowym. Będzie można z niego skorzystać, aby zapewnić osobistą opiekę lub wsparcie członkowi rodziny, który wymaga wsparcia medycznego.

Urlop rodzicielski zostanie wydłużony do 41 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka i do 43 tygodni w przypadku porodu mnogiego. Dodatkowo, pracownik wychowujący dzieci do ukończenia przez nie ósmego roku życia będzie mógł złożyć wniosek o elastyczną organizację pracy.

Ważne zmiany w prawie pogrzebowym

Prawo pogrzebowe zostanie zmienione i będzie to pierwsza tak szeroka nowelizacja od ok. 100 lat. Jej celem jest wprowadzenie wyższych standardów i usprawnienie procedury przechowywania i transportu zwłok, ich kremacji oraz pochówku. Co dokładnie się zmieni?

Przepisy wprowadzające ustawę o cmentarzach i chowaniu zmarłych są obecnie na ostatnim etapie przed rozpatrzeniem przez Radę Ministrów. Projekty ustaw wchodzących w skład prawa pogrzebowego uwzględniają uwagi i opinie zgłoszone w ciągu ostatnich dwóch lat dialogu z różnymi grupami w toku konsultacji publicznych. 

Jakie zmiany wejdą w życie po nowelizacji prawa pogrzebowego?

Dzięki nowelizacji obywatele będą mogli załatwić wiele spraw online. Nie będzie już konieczności zgłaszania zgonu w urzędzie stanu cywilnego, zamiast karty zgonu będziemy mogli posługiwać się numerem. Łatwiej będzie też wyszukać grób bliskiej osoby. Zainteresowani będą otrzymywać także elektroniczne powiadomienie o  terminie opłacenia grobu. Nowe przepisy mają przełożyć się na niższe opłaty na cmentarzach.

Nowelizacja prawa pogrzebowego — zmiany dla przedsiębiorców

Nowelizacja wprowadzi rejestr przedsiębiorców, którzy pracują w branży funeralnej. Dzięki temu każdy obywatel będzie mógł sprawdzić, czy dana firma prowadzi działalność w sposób legalny i pod kontrolą sanepidu. Przepisy te mają wpłynąć na to, aby  branża pogrzebowa funkcjonowała w sposób bezpieczny i etyczny.

Uregulowana ma zostać także kwestia krematoriów i ich wpływu na środowisko. Nowelizacja ma zapewnić, aby do powietrza nie będą trafiały szkodliwe substancje, takie jak rtęć, pyły czy tlenek węgla.

W nowej ustawie przepisy zostały tak uregulowane, aby zlikwidować zbędne procedury, a pozostałe uprościć — dla obywateli, jak i przedsiębiorców.

 

Nowy podatek od plastiku. Takie koszty poniosą przedsiębiorcy

14 kwietnia Sejm uchwalił ustawę wprowadzającą do porządku prawnego założenia europejskiej dyrektywy Single Use Plastic, której celem jest ograniczenie zużywania plastiku. Polski rynek ma rok na przygotowanie się do wejścia w życie nowego podatku. Ze sklepów i restauracji mają zniknąć plastikowe kubeczki, słomki i sztućce.

Nowe obowiązki zostaną nałożone na producentów i sprzedawców opakowań jednorazowych. Choć ekonomiczny ciężar tych opłat odczują najmocniej konsumenci, to przedsiębiorcy mają teraz nieco ponad rok, aby przygotować się do zmian np. w odniesieniu do ich księgowania i prezentacji w dokumentach i paragonach.

Będą oni musieli przede wszystkim wyposażyć swoje lokale w alternatywne opakowania wielokrotnego użytku — wykonane np. z drewna, metalu czy bambusa, które za dodatkową opłatą będzie mógł nabyć konsument. Celem tych zmian jest wprowadzenie “bodźców ekonomicznych”, które mają ograniczyć stosowanie produktów z tworzyw sztucznych. Dzięki temu mają zniknąć m.in. kubki na napoje z pokrywkami, plastikowe patyczki higieniczne, słomki czy pojemniki na żywność typu fast food. 

Obowiązywać będą dwie nowe opłaty. Pierwsza — od wybranych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych sprzedawanych detalicznie. Druga — od tożsamych opakowań, w których wydawane jest jedzenie i napoje na wynos. 

Jakie koszty poniosą przedsiębiorcy?

Przedsiębiorcy będą m.in. zobowiązani do wnoszenia opłat — np. 20 groszy za 1 kg wprowadzonego do obrotu produktu lub 3 gr za jedną sztukę. Stawki również będą określone w rozporządzeniu.

Zgodnie z ustawą, przedsiębiorcy wprowadzający na rynek jednorazowe produkty z plastiku będą również ponosić opłaty związane z prowadzeniem publicznych kampanii edukacyjnych związanych z ograniczeniem stosowania plastiku. 

Dyrektywa przewiduje ponadto obowiązek informowania klientów, poprzez czytelne oznakowanie na opakowaniu produktu jednorazowego użytku z plastiku o szkodliwości jego wpływu na środowisko. Polski rynek ma rok na przygotowanie się do wejścia w życie nowych realiów.

 

Ciąża a umowa B2B. Czy kobiecie przysługuje prawa do zasiłku macierzyńskiego? 

Chociaż dla wielu przedsiębiorców umowa B2B jest bardzo korzystnym rozwiązaniem, to w niektórych sytuacjach może być problematyczna. Wiele kobiet decydujących się na taką formę zatrudnienia może zastanawiać się, czy będzie mogła skorzystać z zasiłku macierzyńskiego. Okazuje się, że jest taka możliwość, ale pod jednym warunkiem.

Sytuacja ciężarnych kobiet zatrudnionych w ramach umowy o pracy jest jasna. Mają one prawo do zasiłku chorobowego i zwolnienia od wykonywania pracy w czasie ciąży, jeśli zachodzi taka potrzeba. A po urodzeniu dziecka, przysługuje im urlop macierzyński i wychowawczy oraz zasiłek. 

B2B a ciąża

Sytuacja komplikuje się w przypadku umów B2B. W przypadku takiego kontraktu obie strony są przedsiębiorcami. Zaletą umów B2B dla pracownika jest to, że może samodzielnie organizować swoją pracę i współpracować z wieloma podmiotami w tym samym czasie. Umowa ta przy pewnym pułapie wynagrodzenia jest też o wiele korzystniejsza finansowo. Jednak zatrudnieni tak pracownicy muszą sami opłacać składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne do ZUS oraz odprowadzać zaliczki na podatek dochodowy.

Nie są też tak chronieni, jak w przypadku umowy o pracę. Nie przysługuje im m.in. prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego czy macierzyńskiego oraz do zasiłku związanego z urodzeniem dziecka. Kobieta nie jest też chroniona przed zwolnieniem ze względu na ciążę. 

Nie oznacza to, że kobiety w ciąży nie ma prawa do zasiłku macierzyńskiego. Jest taka możliwość, jednak warunkiem jest opłacanie ubezpieczenia chorobowego. W czasie ciąży kobieta na umowie B2B może skorzystać ze zwolnienia lekarskiego i pobierać zasiłek chorobowy, o ile wcześniej podlegała ubezpieczeniu chorobowemu nieprzerwanie przez okres 3 miesięcy. Maksymalny czas, w którym może przebywać na zasiłku chorobowym, wynosi 270 dni. 

Zasady zasiłku macierzyńskiego

Zasiłek macierzyński obowiązuje, gdy w okresie opłacania ubezpieczenia chorobowego kobieta urodziła dziecko lub je adoptowała albo przysposobiła dziecko w wieku do 7. roku życia. 

W przypadku kobiet, które korzystają z ulgi w postaci tzw. małego ZUS, świadczenie będzie niższe. By było ono wypłacane przez ZUS, kobieta powinna złożyć w zakładzie odpowiednie dokumenty: oświadczenie o miejscu stałego pobytu i pobierania zasiłku, zaświadczenie lekarskie z oznaczoną, przewidywaną datą porodu lub skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, zaświadczenie z ZUS Z-3b.

W tej sytuacji nie będzie tutaj obowiązywać tak jak w przypadku zasiłku chorobowego, 90-dniowy okres wyczekiwania w opłacaniu składki chorobowej. Zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości 100 proc. podstawy.

 

Wolne za oddanie krwi. Zmiany w ustawie o krwiodastwie

Zmiany w rządowym projekcie ustawy o krwiodawstwie. Od 1 stycznia 2024 roku krwiodawcy otrzymają drugi, dodatkowy dzień wolny od pracy. Jeśli je wykorzystają, to będą mieć rekordowo długi wypoczynek. 

Przed wybuchem pandemii COVID-19 krwiodawcy otrzymali dodatkowy dzień wolny od pracy po zabiegu (wcześniej przysługiwał im jeden dzień urlopu płatnego). Wprowadzone zapisy miały zachęcić dotychczasowych, jak i potencjalnych dawców do oddawania krwi. Teraz mogą mieć dodatkowy dzień wolny. Nowe przepisy wprowadzono w Ustawie o Krajowej Sieci Onkologicznej. Projekt został już uchwalony przez parlament i czeka na podpis prezydenta.

Podobne zapisy wprowadza również inna ustawa – o krwiodawstwie i krwiolecznictwie, której nowelizacja procedowana jest w Ministerstwie Zdrowia. Projekt zakłada zwolnienie od obowiązków obowiązuje krwiodawców w pracy oraz w szkole czy na uczelni w dniu zabiegu oraz w dniu następnym, zaś w przypadku osób pracujących w systemie zmianowym zwolnienie obejmujące zmianę roboczą, która zaczęła się w dniu, w którym oddano krew lub jej składniki oraz dzień następny. Te same zapisy mają obowiązywać podczas okresowych badań lekarskich.

Wolne to nie wszystko!

Dwa płatne dni wolne od pracy to jednak nie wszystko, na co mogą liczyć krwiodawcy. Projekt zakłada również zwrot rekompensaty za „zwrot kosztów przejazdu do i z jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi, dokonywany przez tę jednostkę, w której dawca oddał krew”. Przysługiwać im będzie „rekompensata energetyczna” (obecnie wynosi ona 4500 kcal przy oddaniu 450 ml krwi). Ma ona również przysługiwać tym osobom, które zostały poddane zabiegom uodpornienia lub wykonywanym w celu uzyskania osocza lub surowic diagnostycznych.

„Wobec różnych zasad obowiązujących w jednostkach organizacyjnych publicznej służby krwi w zakresie zwrotu kosztów przejazdu do miejsca poboru krwi lub jej składników, zasady te zostaną ujednolicone w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw zdrowia na podstawie stosownego upoważnienia ustawowego do jego wydania” – czytamy w uzasadnieniu do ustawy.

Do 1000 zł za pobranie krwi

Projekt ustawy zakłada również rekompensatę pieniężną dla dawców krwi rzadkich grup oraz takich, „którzy przed pobraniem krwi zostali poddani zabiegowi uodpornienia lub innym zabiegom w celu uzyskania osocza lub surowic diagnostycznych”. Maksymalny zwrot środków ma wynosić 1000 zł. Pieniądze mają trafić do osób, które mają problemy z pojawieniem się w punkcie pobrań.

 

Fundusze Europejskie na lata 2021-2027 trafią do Polski Wschodniej. Ruszają pierwsze nabory

Wsparcie dla Polski Wschodniej będzie kontynuowane. Ruszają pierwsze nabory programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027. To ponad 12 mld zł, które wesprą małych i średnich przedsiębiorców, zadbają o dobry klimat na terenach miejskich, poprawią dostępność transportową makroregionu, a także pomogą chronić przyrodę poprzez zachowanie jej bioróżnorodności i rozwijanie turystyki w zgodzie z naturą.

Program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027 (FEPW) to jeden z programów krajowych, za pomocą których będą wdrażane Fundusze Europejskie w Polsce w perspektywie finansowej 2021-2027. Wsparcie jest skierowane ponownie do województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego, warmińsko-mazurskiego oraz obejmie część mazowieckiego (bez Warszawy i 9 otaczających ją powiatów). Komisja Europejska zatwierdziła program 6 października br. W lutym opublikowano harmonogram naborów. W zaplanowanych do ogłoszenia naborach na wnioskodawców czeka łącznie blisko 9 mld zł. To ok. 74% całego budżetu przeznaczonego na realizację programu.

Wsparcie dla przedsiębiorczości

Na działania związane ze wsparciem innowacji i przedsiębiorczości zarezerwowano 500 mln euro. Jest to częściowo kontynuacja oferty poprzedniego programu (Programu Polska Wschodnia – POPW), ale uwzględniająca wymogi zielonej gospodarki o obiegu zamkniętym, presji cyfryzacji i automatyzacji oraz potrzebę odbudowy sektora turystyki po okresie pandemii. Nie zabraknie również celowanego wsparcia dla start-upów w ramach Platform Startowych oraz wsparcia innowacji dzięki nowoczesnemu, innowacyjnemu wzornictwu.

Priorytet I  – Wsparcie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw

  • Platformy startowe: 100 mln euro

Wsparcie skierowane do osób z pomysłem na innowacyjny biznes, które chcą założyć i prowadzić swoją firmę w makroregionie Polski Wschodniej. Takie osoby będą zgłaszać się do Platform startowych, gdzie otrzymają indywidualne, dopasowane do charakteru swojego przedsięwzięcia wsparcie i gdzie będą pracować pod okiem ekspertów nad rozwojem pomysłu i stworzeniem modelu biznesowego. Na najlepszych czeka dotacja na pierwszą sprzedaż i dalszy rozwój.

  • Wsparcie procesów wzorniczych: 100 mln euro

Wsparcie skierowane do małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), które widzą drogę swojego rozwoju poprzez wprowadzenie zmian wzorniczych. Wsparcie będzie obejmować przeprowadzenie audytu wzorniczego firmy, wypracowanie strategii zmian, a następnie ich wdrożenie.

  • Automatyzacja i robotyzacja w MŚP: 100 mln euro

Działanie polega na wsparciu MŚP w zakresie wykorzystania nowych technologii w biznesie. Dzięki pozyskanej dotacji firmy będą mogły obniżyć wysokie koszty, jakie wiążą się z procesem automatyzacji i robotyzacji produkcji. Wsparcie pozwoli też przedsiębiorstwom zbudować długookresową strategię rozwoju w tym obszarze oraz podnieść kompetencje zawodowe pracowników.

  • Transformacja modeli biznesowych w kierunku gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ): 100 mln euro

Pozyskane wsparcie pozwoli firmom przygotować nowy model biznesowy, który będzie wykorzystywał założenia gospodarki o obiegu zamkniętym, czyli takiej, gdzie zasoby są wykorzystywane w możliwie jak najbardziej racjonalny sposób. Wprowadzone zmiany pomogą firmie nie tylko wyróżnić się na rynku, ale także zmniejszyć koszty działalności poprzez bardziej racjonalne zarządzanie zasobami, w tym odpadami, zmniejszenie emisji CO2, oszczędności związane ze zużyciem energii i surowców.

  • Pożyczki na rozwój turystyki: 100 mln euro

Wsparcie skierowane do MŚP działających w Polsce Wschodniej w szeroko rozumianej branży turystycznej, która szczególnie odczuła negatywne skutki gospodarcze związane z pandemią COVID-19. Firmy będą mogły wykorzystać pozyskane na środki na nowe inwestycje, m.in. doposażenie hoteli, restauracji, wypożyczalni sprzętu turystycznego, rozwój przewozów turystycznych

Pełny harmonogram naborów można znaleźć tutaj.