Podatki dotyczące samochodów od 1 stycznia 2019r.

Informacje podatkowe dotyczące samochodów od 1 stycznia 2019r.

I.

Zmiany dotyczące samochodów osobowych od 1 stycznia 2019 r.

Od 1 stycznia 2019 r. istotnej zmianie uległy zasady zaliczania w koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z samochodami osobowymi.

Najważniejsze z nich to:

► podwyższenie limitu wartości samochodów od których odpisy amortyzacyjne stanowią koszt uzyskania przychodów z 20.000 euro do 150.000 zł (oraz z 30.000 euro do 225.000 zł w przypadku pojazdów elektrycznych), Zgodnie z nowymi regulacjami nie zalicza się do kosztów uzyskania samochodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość:

• 225 000 zł – w przypadku samochodu osobowego będącego pojazdem elektrycznym w rozumieniu art. 2 pkt 12 ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (Dz. U. poz. 317 i 1356),

• 150 000 zł – w przypadku pozostałych samochodów osobowych.


Zmiana zasad zaliczania w koszty uzyskania przychodów wydatków na używanie w działalności gospodarczej prywatnego samochodu osobowego podatnika (osoby fizycznej) nie zaliczonego do składników majątku firmowego do kosztów uzyskania przychodów

Do 31 grudnia 2018 r. wysokość wydatków na używanie wspomnianego samochodu w koszty uzyskania przychodów była limitowana tzw. kilometrówką. Od 1 stycznia 2019 r. ustawodawca zlikwidował obowiązek prowadzenia wspomnianej kilometrówki. Jednocześnie jednak wprowadzono regulację, zgodnie z którą wydatki z tytułu kosztów używania tego samochodu oraz składek na jego ubezpieczenie w 20 % stanowią koszt uzyskania przychodów, jeżeli samochód ten jest wykorzystywany również do celów związanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika. Powyższe dotyczy samochodów stanowiących własność podatnika prowadzącego działalność gospodarczą. 

Należy pamiętać, iż wspomniane ograniczenie przewidziane jest tylko w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie dotyczy ono natomiast podatników podatku dochodowego od osób prawnych. 

II.
Zmiana zasad zaliczania w koszty uzyskania przychodów wydatków na używanie samochodów innych niż wymienione w punkcie 2 (a więc innego niż składniki majątku prywatnego podatników PIT) oraz innych niż samochody wykorzystywane przez pracowników do celów firmowych

Zgodnie z nowymi regulacjami do kosztów uzyskania samochodu nie zalicza się 25 % poniesionych wydatków, z tytułu kosztów używania samochodu osobowego, innego niż wyżej wymieniony – jeżeli samochód osobowy jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika.

Powyższe ograniczenie dotyczy więc wydatków na używanie m.in.:

• samochodów osobowych zaliczonych do środków trwałych,

• samochodów osobowych używanych na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu, użyczenia, itp.,

• samochodów osobowych zastępczych używanych w czasie „awarii” własnego pojazdu.

W przypadku, gdy wspomniane wyżej samochody osobowe będą używane zarówno do celów działalności gospodarczej, jak i do celów niezwiązanych z tą działalnością kosztem będzie w efekcie 75 % poniesionych wydatków z tytułu używania tego samochodu.

III.
Zmiana ograniczenia w zaliczaniu w koszty uzyskania przychodów wydatków dotyczących składek na ubezpieczenie samochodu (z 20.000 Euro do 150.000 zł)

Od 1 stycznia 2019 r. kosztem uzyskania przychodów nie będą składki na ubezpieczenie samochodu osobowego (innego niż prywatny samochód przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykorzystywany do celów działalności gospodarczej), w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia. W przepisach wyraźnie wskazano również, iż wspomniane ograniczenie w zaliczaniu składek z tytułu ubezpieczenia samochodu dotyczy również samochodów używanych na podstawie umowy leasingu, najmu, dzierżawy lub inne umowy o podobnym charakterze. 

Wprowadzenie limitu zaliczania w koszty uzyskania przychodów wydatków z tytułu leasingu, umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze.


Od 1 stycznia 2019 r. w przypadku wspomnianych pojazdów za koszt używania samochodu nie uważa się dotyczących danego samochodu osobowego opłat wynikających z umowy leasingu, umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, z wyjątkiem opłat z tytułu składek na ubezpieczenie samochodu osobowego, w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy. 

W przypadku pojazdów elektrycznych limit ten będzie wynosił 225.000 zł (od momentu ogłoszenia pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej). Kwota, o której wyżej mowa, obejmuje także podatek od towarów i usług, który zgodnie z odrębnymi przepisami nie stanowi podatku naliczonego oraz naliczony podatek od towarów i usług, w tej części, w jakiej zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług.

Zgodnie z nowymi przepisami ograniczenie, o którym wyżej mowa (150.000 zł), stosuje się do tej części opłaty, która stanowi spłatę wartości samochodu osobowego. 

IV.
Wprowadzenie zasad uznawania samochodu za wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą

W przypadku nieprowadzenia przez podatnika ewidencji, o której mowa w art. 86a ustawy o podatku od towarów i usług, uznaje się, że samochód osobowy jest wykorzystywany również dla celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą podatnika. Zasada ta nie ma zastosowania, jeżeli podatnik nie jest na podstawie przepisów VAT zobowiązany do prowadzenia takiej ewidencji, z wyjątkiem gdy brak tego obowiązku wynika z art. 86a ust. 5 pkt 2 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku ustalenia, iż podatnik niezgodnie ze stanem faktycznym nie stosował ograniczenia zaliczania w koszty 75 % wydatków z tytułu kosztów uzyskania przychodów ograniczenie te stosuje się od daty rozpoczęcia używania przez podatnika danego samochodu osobowego.

V.
Zmiany zasad ustalania dochodu w przypadku zbycia samochodu osobowego stanowiącego środek trwały o wartości początkowej przekraczającej 150.000 zł

Kosztem uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia nabytego uprzednio samochodu osobowego będącego środkiem trwałym są wydatki na jego nabycie, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, w części nieprzekraczającej odpowiednio kwot 150.000 zł i 225.000 zł (w przypadku samochodów osobowych elektrycznych), po pomniejszeniu tych wydatków o sumę odpisów amortyzacyjnych z tytułu zużycia tego samochodu zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

VI.
VAT nie podlegający odliczeniu a ograniczenie 75 %


Od 1 stycznia 2019 r. w przypadku samochodów osobowych wykorzystywanych również do celów niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą kosztem będzie jedynie 75 % wydatków poniesionych na używanie samochodu. Zgodnie z art. 16 ust. 5a updop pojęcie poniesione wydatki obejmuje także podatek od towarów i usług, który zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego, oraz naliczony podatek od towarów i usług, w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług.

Przykład

Firma A – otrzymała fakturę na nabycie paliwa do samochodu osobowego w wysokości 100 zł netto (VAT 23 zł, brutto 123 zł). Załóżmy, iż podatnik od wydatków związanych z używaniem wspomnianego samochodu odlicza 50 % VAT. W takim przypadku rozliczenie w firmie A będzie przebiegało w sposób następujący:

• 23 zł x 50 % = 11,50 zł – kwota VAT podlegająca odliczeniu,

• (123 zł – 11,50 zł) x 75 % = 83 zł 63 gr – kwota podlegająca zaliczeniu w koszty uzyskania przychodów.

VII.
Limitowanie opłat z tytułu najmu i leasingu zaliczanych w koszty uzyskania przychodów

Od 1 stycznia 2019 r., zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 49a udpop, do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się dotyczących samochodu osobowego opłat wynikających z umowy leasingu, o której mowa w art. 17a pkt 1 udpop, umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, z wyjątkiem opłat z tytułu składek na ubezpieczenie samochodu osobowego, w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150.000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy.

Przykład

Firma A – zawarła w 2019 r. umowę leasingu samochodu osobowego. Wartość przedmiotu umowy wynosi 450.000 zł, a wysokość miesięcznej raty leasingowej 6.000 zł. W takim przypadku kosztem uzyskania przychodu w odniesieniu do wspomnianej raty będzie kwota:

(150.000 zł : 450.000 zł) x 6.000 zł = 2.000 zł.

Pozostała kwota (4.000 zł) nie stanowi kosztu uzyskania przychodów.


W zakresie wspomnianego ograniczenia należy zwrócić uwagę, iż:

• dotyczy ono tylko samochodów osobowych. Nie ma natomiast znaczenia, czy podatnik od wspomnianego samochodu odlicza VAT w 100 %, czy też w 50 %. Ustawodawca nie limituje natomiast w kosztach uzyskania przychodów opłat związanych z najmem, leasingiem, itp. samochodów ciężarowych,

• limit odnosi się nie tylko do opłat wynikających z umowy leasingowej, a również do opłat wynikających z umowy najmu, dzierżawy i innych umów o podobnym charakterze. Szerzej na ten temat napisano w jednym z kolejnych punktów niniejszego rozdziału. 

• limitowaniu podlegają poszczególne opłaty leasingowe. Nieprawidłowe byłoby więc postępowanie podatnik polegające na zaliczaniu w koszty pełnych rat leasingowych, aż do momentu przekroczenia kwoty 150.000 zł i dopiero powyżej tej kwoty niezaliczanie wspomnianych opłat w koszty. Podatnik prawidłowo powinien dokonywać odpowiedniego ograniczenia przy poszczególnych opłatach wynikających z umowy leasingu, najmu, itp. 

W przypadku samochodów osobowych elektrycznych limit od momentu ogłoszenia pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej będzie wynosił 225.000 zł,

• ograniczenie (150.000 zł) ma zastosowanie tylko do tej części raty leasingowej, która stanowi spłatę wartości samochodu. Nie odnosi się natomiast do tzw. części odsetkowej,

ustalając wartość samochodu osobowego dla celów wyliczenia proporcji limitującej wysokość opłata z tytułu leasingu, najmu, dzierżawy w koszty uzyskania przychodów uwzględnia się również podatek od towarów i usług, który zgodnie z odrębnymi przepisami nie stanowi podatku naliczonego oraz naliczony podatek od towarów i usług, w tej części, w jakiej zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług.

VIII.
Umowy najmu i dzierżawy zawarte na okres krótszy niż 6 miesięcy

Jak już wspomniano, od 1 stycznia 2019 r., do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się dotyczących samochodu osobowego opłat wynikających z umowy leasingu, o której mowa w art. 17a pkt 1 updop, umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150.000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy. 

Wskazać przy tym należy, iż:

W przypadku samochodu osobowego oddanego do używania na podstawie umowy leasingu, o której mowa w art. 17a pkt 1, ograniczenie, o którym wyżej mowa, stosuje się do tej części opłaty, która stanowi spłatę wartości samochodu osobowego,

W przypadku leasingu podatnik powinien więc najpierw z opłaty leasingowej wyodrębnić część stanowiącą spłatę wartości samochodu i tylko do tej części zastosować ograniczenie, o którym wyżej mowa. 

W przypadku najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze ograniczenie dotyczy pełnej płaconej z tego tytułu kwoty, przy czym:

Jeżeli wspomniana umowa zawarta została na okres co najmniej 6 miesięcy – do celów wyliczenia ograniczenia przyjmuje się wartość samochodu będącego przedmiotem umowy,

W praktyce mogą w tym zakresie pojawić się liczne wątpliwości ponieważ ustawodawca w żaden sposób nie określa w jaki sposób ustalić tę wartość, a więc czy jest to wartość rynkowa samochodu, czy też np.. wartość początkowa, a także na jaki dzień powinna być określana wspomniana kwota (co może być szczególnie istotne przy dłuższych umowach – a więc czy wartość ta powinna być ustalana na dzień zwarcia umowy, czy np.: na początek każdego okresu rozliczeniowego). Zdaniem autorów, racjonalne wydaje się przyjęcie wartości samochodu na moment zawarcia umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze. 

☛ Jeżeli umowa została zawarta na okres krótszy niż 6 miesięcy – wówczas za wartość samochodu rozumie się wartość przyjęta dla celów ubezpieczeń (art. 16 ust. 1 pkt 5d updop).

Przykład

Firma A – w 2019 r. wypożyczyła na 3 dni samochód i z tego tytułu zapłaciła kwotę 4.000 zł. Wartość wspomnianego samochodu przyjęta do celów ubezpieczeń wynosi 300.000 zł. W takim przypadku kosztem uzyskania przychodu będzie kwota:

(150.000 zł : 300.000 zł) x 4.000 zł = 2.000 zł.

Pozostała kwota (2.000 zł) nie stanowi kosztu uzyskania przychodów.

IX.
Umowy leasingu zawarte do 31 grudnia 2018 r.

W przypadku umów leasingowych zawartych do 31 grudnia 2018 r. ustawodawca wprowadził przepisy przejściowe. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2159) do umów leasingu, najmu, dzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze dotyczących samochodu osobowego zawartych przed dniem 1 stycznia 2019 r. stosuje się „stare” przepisy (a więc w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2018r.). Nowe przepisy mają jednak zastosowanie do umów zmienionych lub odnowionych po dniu 31 grudnia 2018 r. 

W zakresie przepisów przejściowych wskazać należy, iż:

W celu ustalenia, jakie regulacje mają zastosowanie istotna jest data zawarcia umowy leasingu, najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze. Nie ma przy tym znaczenia data wydania samochodu, ani okres trwania umowy, 

w przypadku umów zawartych do 31 grudnia 2018 r. – zastosowanie mają stare przepisy. W efekcie w przypadku umów leasingu zawartych do 31 grudnia 2018 r. podatnik ma prawo do zaliczenia w koszty uzyskania przychodów pełnej kwoty rat leasingowych. Należy jednak przy tym pamiętać, iż przepisy przejściowe pozwalają na zastosowanie „starych” zasad jedynie w odniesieniu do opłat wynikających z umowy leasingu. W odniesieniu natomiast do innych wydatków dotyczących tych samochodów (np.: koszty eksploatacji, nabycie samochodu po okresie leasingu) należy stosować nowe przepisy,

➣ przepisy przejściowe i możliwość stosowania „starych” zasad dotyczy nie tylko umów leasingowych, ale również umów najmu, dzierżawy i innych umów o podobnym charakterze,

➣ zmiana lub odnowienie umowy po 1 stycznia 2019 r. powoduje automatycznie konieczność zastosowania nowych przepisów,

➣ w przypadku podatników, u których rok podatkowy nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym (np.: trwa od 1 kwietnia do 31 marca):

a) do końca roku podatkowego rozpoczętego w 2018 r. (w tym przypadku do 31 marca 2019 r. podatnik powinien stosować stare przepisy,

b) od początku roku podatkowego rozpoczętego po 1 stycznia 2019 r. (a więc w tym przypadku od 1 kwietnia 2019 r.): – powinien stosować dalej „stare” przepisy, jeżeli umowa leasingu, najmu itp. została zawarta do 31 grudnia 2018 r.,

– powinien stosować „nowe” przepisy, jeżeli umowa leasingu, najmu, itp. została zawarta po 31 grudnia 2018 r. lub zmieniona lub odnowiona po tej dacie.

W zakresie umów leasingowych zawartych do 31 grudnia 2018 r. warto zwrócić uwagę również na wyjaśnienia Ministerstwa Finansów. Zgodnie z wyjaśnieniami z dnia 11 października 2018 r., publ. whttp://www.gofin.plww.gofin.pl: 

„(…) Ze względu na fakt, iż umowa leasingu ma charakter konsensualny, staje się ona skuteczna przez samo złożenie zgodnych oświadczeń woli stron tej umowy. Oznacza to, że dla jej zawarcia nie jest konieczne wydanie rzeczy (jak np. w omawianym przykładzie leasingowanego samochodu). W związku z tym, należy przyjąć, że umowa zawarta w 2018 r., nawet jeżeli przewiduje późniejszy moment (np. w roku 2019) wydania przedmiotu leasingu, będzie objęta dotychczasowymi regulacjami rozliczania w kosztach podatkowych wydatków związanych z leasingiem samochodu. Jednak w przypadku zawarcia umowy ze znacznie odroczonym momentem wydania przedmiotu leasingu, działanie takie może być rozpatrywane jako obchodzenie prawa podatkowego (podlegające klauzuli ogólnej).”

Ceny transferowe od 1 stycznia 2019 r.

Ceny transferowe od 1 stycznia 2019 r.


Korekta cen transferowych

➣ Podatnik może, zgodnie z nowymi przepisami (art. 11e updop), dokonać korekty cen transferowych poprzez zmianę wysokości uzyskanych przychodów lub poniesionych kosztów uzyskania przychodów, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:

✦ w transakcjach kontrolowanych realizowanych przez podatnika w trakcie roku podatkowego ustalone zostały warunki, które ustaliłyby podmioty niepowiązane;

✦ nastąpiła zmiana istotnych okoliczności mających wpływ na ustalone w trakcie roku podatkowego warunki lub znane są faktycznie poniesione koszty lub uzyskane przychody będące podstawą obliczenia ceny transferowej, a zapewnienie ich zgodności z warunkami, jakie ustaliłyby podmioty niepowiązane, wymaga dokonania korekty cen transferowych;

✦ w momencie dokonania korekty podatnik posiada oświadczenie podmiotu powiązanego, że podmiot ten dokonał korekty cen transferowych w tej samej wysokości, co podatnik;

✦ podmiot powiązany, o którym mowa w pkt 3, ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie lub na terytorium, z którym Rzeczpospolita Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz istnieje podstawa prawna do wymiany informacji podatkowych z tym państwem;

✦ podatnik potwierdzi dokonanie korekty cen transferowych w rocznym zeznaniu podatkowym za rok podatkowy, którego dotyczy ta korekta.

Wskazana więc regulacja odnosi się do sytuacji, gdy podmioty powiązane początkowo ustaliły pomiędzy sobą warunki na zasadach rynkowych, a następnie nastąpiła zmiana istotnych okoliczności mających wpływ na wspomniane ustalenia (albo podatnik zna już pełne faktycznie poniesione koszty lub przychody będące podstawą obliczeń ceny transferowej) oraz zapewnienie zgodności z warunkami rynkowymi wymaga dokonania korekty cen transferowych. W takim przypadku podatnik będzie mógł dokonać odpowiedniej korekty w zeznaniu rocznym składanym za rok podatkowy, którego dotyczy ta korekta. Będzie to możliwe jednak tylko w przypadku, gdy:

• w momencie dokonania korekty podatnik będzie posiada oświadczenie podmiotu powiązanego, że podmiot ten dokonał korekty cen transferowych w tej samej wysokości, co podatnik;

• wskazany wyżej podmiot powiązany ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie lub na terytorium, z którym Rzeczpospolita Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz istnieje podstawa prawna do wymiany informacji podatkowych z tym państwem. 

Wskazany wyżej art. 11e updop należy analizować łącznie z art. 12 ust. 3aa i art. 15 ust. 1aa updop. Zgodnie z art. 12 ust. 3aa updop przy ustaleniu wysokości przychodu uwzględnia się:

✦ korektę cen transferowych zmniejszającą przychody, mającą na celu spełnienie wymogów, o których mowa w art. 11c updop (a więc wymogu ustalenia warunków z podmiotami powiązanymi takich jak z podmiotami niepowiązanymi), poprzez prawidłowe zastosowanie metod, o których mowa w art. 11d ust. 1-3 (np.: porównywalnej ceny niekontrolowanej), spełniającą warunki, o których mowa w art. 11e pkt 1-5 (a więc warunki omówione wyżej).;

✦ korektę cen transferowych zwiększającą przychody, mającą na celu spełnienie wymogów, o których mowa w art. 11c, poprzez prawidłowe zastosowanie metod, o których mowa w art. 11d ust. 1-3, spełniającą warunki, o których mowa w art. 11e pkt 1 i 2. W zakresie natomiast kosztów uzyskania przychodów, zgodnie z art. 15 ust. 1ab updop przy ustalaniu wysokości kosztów uzyskania przychodów uwzględnia się:

✦ korektę cen transferowych zmniejszającą koszty uzyskania przychodów, mającą na celu spełnienie wymogów, o których mowa w art. 11c, poprzez prawidłowe zastosowanie metod, o których mowa w art. 11d ust. 1-3, spełniającą warunki, o których mowa w art. 11e pkt 1 i 2;

✦ korektę cen transferowych zwiększającą koszty uzyskania przychodów, mającą na celu spełnienie wymogów, o których mowa w art. 11c, poprzez prawidłowe zastosowanie metod, o których mowa w art. 11d ust. 1-3, spełniającą warunki, o których mowa w art. 11e pkt 1-5.

Skutki wynikające z zestawienia wspomnianych regulacji przedstawiono w poniższej tabeli.

Rodzaj korekty cen transferowych mającej na celu spełnienie wymogów, o których mowa w art. 11c updop (zasada ceny rynkowej), poprzez prawidłowe zastosowanie metod, o których mowa w art. 11d ust. 1-3 (metody „szacowania”) Warunki, które muszą być spełnione do jej dokonania korekta zmniejszającą przychody lub korekta zwiększająca koszty uzyskania przychodów Art. 11e pkt 1-5

✦ w transakcjach kontrolowanych realizowanych przez podatnika w trakcie roku podatkowego ustalone zostały warunki, które ustaliłyby podmioty niepowiązane;

✦ nastąpiła zmiana istotnych okoliczności mających wpływ na ustalone w trakcie roku podatkowego warunki lub znane są faktycznie poniesione koszty lub uzyskane przychody będące podstawą obliczenia ceny transferowej, a zapewnienie ich zgodności z warunkami, jakie ustaliłyby podmioty niepowiązane, wymaga dokonania korekty cen transferowych;

✦ w momencie dokonania korekty podatnik posiada oświadczenie podmiotu powiązanego, że podmiot ten dokonał korekty cen transferowych w tej samej wysokości, co podatnik;

✦ podmiot powiązany, o którym mowa w pkt 3, ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie lub na terytorium, z którym Rzeczpospolita Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz istnieje podstawa prawna do wymiany informacji podatkowych z tym państwem;

✦ podatnik potwierdzi dokonanie korekty cen transferowych w rocznym zeznaniu podatkowym za rok podatkowy, którego dotyczy ta korekta.

Korekta zwiększająca przychody lub Korekta zmniejszająca koszty uzyskania przychodów Art. 11 pkt 1 i 2

✦ w transakcjach kontrolowanych realizowanych przez podatnika w trakcie roku podatkowego ustalone zostały warunki, które ustaliłyby podmioty niepowiązane;

✦ nastąpiła zmiana istotnych okoliczności mających wpływ na ustalone w trakcie roku podatkowego warunki lub znane są faktycznie poniesione koszty lub uzyskane przychody będące podstawą obliczenia ceny transferowej, a zapewnienie ich zgodności z warunkami, jakie ustaliłyby podmioty niepowiązane, wymaga dokonania korekty cen transferowych.

W tym przypadku nie jest konieczne spełnienie pozostałych warunków wymienionych w art. 11e updop (np.: posiadanie odpowiedniego oświadczenia kontrahenta)

Przykład

Firma A. dokonuje w 2019 r. transakcji z podmiotem powiązanym B. Oba podmioty mają siedzibę w Polsce. Ustalono, iż cena za usługi za usługi świadczone przez firmę A. dla firmy B. ustalana jest na zasadzie: baza kosztowa + 5 %. Odpowiada to warunkom rynkowym stosowanym z relacjach z podmiotami niepowiązanymi. W trakcie roku podatnik wystawia faktury na koniec każdego miesiąca na podstawie planowanych i znanych jej do tego dnia kosztów. Załóżmy, iż zgodnie z umową po zakończeniu roku podatkowego firma A. dokonuje odpowiedniej korekty wynagrodzenia i w związku z tym 18 marca 2020 r. wystawiła fakturę zwiększającą wynagrodzenie za świadczone przez nią usługi. 

W takim przypadku:

firma A- ma obowiązek uwzględnienia wspomnianej korekty zwiększającej przychody w rozliczeniu za 2019 r. (spełnione są bowiem warunki wynikające z art. 11c pkt 1 i 2 updop)

firma B – będzie mogła w związku ze wspomnianą korektą zwiększyć koszty, tylko jeżeli będzie dodatkowo spełniała warunki z art. 11c pkt 3-5 updop, a więc będzie m.in. posiadała oświadczenie firmy A. o dokonaniu odpowiedniej korekty. Przy spełnieniu wspomnianych warunków korekty kosztów należy dokonać w rozliczeniu za 2019 r.

Omawiany art. 11e updop, zdaniem autorów niniejszej publikacji, w praktyce stanie się najprawdopodobniej powodem licznych wątpliwości podatników i sporów z organami podatkowymi. Dokonując analizy omawianej regulacji należy zwrócić uwagę na następujące zagadnienia:

✦ art. 11e updop dotyczy korekty ceny transferowej rozumianej jako rezultat finansowy warunków ustalonych lub narzuconych w wyniku istniejących powiązań, w tym cenę, wynagrodzenie, wynik finansowy lub wskaźnik finansowy. Przepis ten, zdaniem autorów nie dotyczy korekt z innych powodów (np.: zwrot towaru, zafakturowana błędna ilość lub zafakturowana błędna niezgodna z umową cena),

✦ pojęcie ceny transferowej jest znacznie szersze niż potoczne pojęcie cena, a więc ogólnie korekta związana ze zmiana warunków narzuconych lub ustalonych w wyniku powiązań wchodzi w zakres regulacji art. 11e updop. Wspomniany przepis będzie więc miał więc zastosowanie również, jeżeli podmioty powiązane w wyniku aneksu do wcześniejszej umowy nie zmienią ceny za usługę, ale ustalą, inny zakres kosztów ponoszonych przez poszczególne strony. Np.: w pierwotnej umowie ustalono, iż cena obejmuje tylko wynagrodzenie za wykonanie usług, a koszty materiałów do jej wykonania ponosi zleceniodawca. Następnie po wykonaniu usługi i wykazaniu przychodów i kosztów przez podmioty powiązane strony zawarły aneks, z którego wynika, iż część kosztów obciążających wcześniej zleceniodawcę zostanie „przerzucona” na usługodawcę. Również w tym przypadku zastosowanie znajdzie wspomniany art. 11e updop,

✦ art. 11e updop odnosi się do korekty cen transferowych poprzez zmianę wysokości uzyskanych przychodów lub poniesionych kosztów uzyskania przychodów. Zdaniem więc autorów niniejszej publikacji nie ma on zastosowania w sytuacji, gdy podatnicy dokonają zmiany umowy w trakcie jej trwania ale jeszcze przed podatkowym rozliczeniem przychodów i kosztów. Zagadnienie to może być jednak dyskusyjne,

✦ jeżeli korekta dotyczy cen transferowych z literalnego brzmienia przepisów wynika, iż jest ona możliwa tylko przy spełnieniu wymienionych w tym przepisie warunków. Jeżeli któyakolwiek z nich nie będzie spełniony, to formalnie należy uznać, iż nie ma możliwości dokonania korekty przychodów lub kosztów uzyskania przychodów,

✦ jednym z warunków zastosowania art. 11e updop jest wymóg, aby w trakcie roku podatkowego w transakcjach kontrolowanych realizowanych przez podatnika ustalone zostały warunki, które ustaliłyby podmioty niepowiązane. Mogą się więc pojawić wątpliwości, czy podatnik może dokonać korekty cen transferowych, jeżeli zastosowane warunki były wcześniej nierynkowe. Z literalnego brzmienia przepisów wynika, iż taka korekta jest niemożliwa. Nie zostały bowiem spełnione warunki wynikające z art. 11e updop. Należy jednak pamiętać, iż organom podatkowym przysługuje w takiej sytuacji możliwość oszacowania dochodu (art. 11c updop). W konsekwencji, zwłaszcza biorąc pod uwagę grożące podatnikom w przypadku zaniżenia dochodu lub zawyżenia straty dodatkowe zobowiązanie podatkowe należy w tych ostatnich sytuacjach rekomendować dokonanie odpowiedniej korekty pomimo wątpliwości związanych z brzmieniem art. 11c updop. Zauważyć jednak należy, iż druga strona tej transakcji (a więc strona u której doszłoby do zmniejszenia przychodów lub zwiększenia kosztów) nie będzie miała możliwości dokonania równolegle odpowiedniej korekty, ponieważ nie zostanie spełniony jeden z warunków wymienionych w art. 11e updop.

Analiza wskazanego art. 11e updop prowadzi niestety do wniosku, iż jego brzmienie będzie wywoływało liczne wątpliwości. Z pewnością ogranicza on jednak z w istotny sposób możliwość korekty dochodu w związku z korektą cen transferowych. Sposób redakcji przepisów wskazuje bowiem, iż przy braku spełnienia któregokolwiek z wyżej wymienionych warunków podatnik nie ma możliwości zmiany wysokości uzyskanych przychodów lub poniesionych kosztów, np.: jeżeli podmiotem powiązanym był podmiot z tzw. raju podatkowego, podatnik nie posiada oświadczenia, że jego kontrahent dokonał odpowiedniej korekty lub zastosowane pierwotnie pomiędzy podmiotami powiązanymi warunki były nierynkowe.

Dokumentacja za 2018 r. – stare czy nowe zasady?

Od 1 stycznia 2019 r. na gruncie podatku dochodowego obowiązują nowe zasady dotyczące transakcji pomiędzy pomiotami powiązanymi i zasad sporządzania dokumentacji cen transferowych. Nowe regulacje dotyczą dokumentacji sporządzanej za rok 2019. Zgodnie jednak z art. 44 ust. 2 ustawy nowelizującej (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193) podatnicy mogą zastosować nowe zasady przewiedziane w art. 23m i art. 23w-23zd updop oraz art. 11a i art. 11k-11r updof do transakcji kontrolowanych realizowanych w roku podatkowym rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2017 r., przy czym przepisy te będą miały zastosowanie do wszystkich transakcji kontrolowanych podatnika realizowanych w roku podatkowym rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2017 r., a podatnik będzie zwolniony z obowiązków dokumentacyjnych na podstawie przepisów obowiązujących w roku podatkowym rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2017 r.

Powyższe oznacza, iż w dokumentacji za rok 2018 podatnik może zdecydować, czy będzie stosował zasady wynikające ze „starych”, czy też z „nowych” przepisów. Należy jednak pamiętać, iż nowe zasady stosowane są w całości. Poniżej przedstawiono skrótowe porównanie regulacji wraz ze wskazaniem potencjalnych skutków dla podatników. 

Obszar zmian w przepisach –

❍ Przepisy obowiązujące do 31 grudnia 2018 r. („stare” zasady)

❍ Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2019 r. („nowe zasady)


Zmiana definicji podmiotów powiązanych 

Dla uznania podmiotów za powiązane istotne jest spełnienie kryteriów formalnych (np.: udział w kapitale, powiązanie przez członków zarządu, powiązania rodzinne, itp.) Poza powiązaniami formalnymi (nieco zmodyfikowanymi w stosunku do „starego” stanu prawnego) istotne są również powiązania faktyczne. W szczególności:

– za wywieranie znaczącego wpływu decydującego o istnieniu powiązań uważa się faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej,

– za podmioty powiązane uważa się również podmioty, pomiędzy którymi występują relacje, które nie są ustanawiane lub utrzymywane z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, w tym mające na celu manipulowanie strukturą właścicielską lub tworzenie cyrkularnych struktur właścicielskich Wybór nowych zasad oznacza konieczność weryfikacji powiązań według nowych regulacji. W niektórych przypadkach może oznaczać to:

– zawężenie kręgu podmiotów powiązanych (ze względu np.: na wprowadzenie progu 25 % głosów w organach zarządczych i nadzorczych)

– znaczące rozszerzenie kręgu podmiotów powiązanych (m.in. o tzw. powiązania nieformalne).

Co więcej nowa definicja powoduje wzrost ryzyka podatników w przypadku kontroli organów podatkowych. Jeżeli bowiem uznają one, iż pomiędzy danymi podmiotami (formalnie niepowiązanymi) istnieją powiązania tzw. faktyczne wynikające np.: z nieuzasadnionych relacji ekonomicznych, to podmioty te będą uznane przez organy podatkowe za podmioty powiązane (co daje szerokie uprawnienia organom podatkowym, m.in. w zakresie szacowania cen). Zmiana limitów transakcji obowiązujących do sporządzenia dokumentacji

Każdy podatnik określa odrębnie limit transakcji, którego przekroczenie powoduje obowiązek sporządzenia dokumentacji (od 50.000 euro do 500.000 euro w zależności od przychodów podatnika)

Nowe limity wynoszą:

◼︎ 10 mln zł w przypadku transakcji towarowych i finansowych,

◼︎ 2 mln zł w przypadku transakcji usługowych i pozostałych,

◼︎ 10 tys. zł w przypadku transakcji z podmiotami z tzw. rajów podatkowych.

Nie ma przy tym znaczenia całościowy przychód danego podatnika. Ustawodawca wprowadza również nowe zasady liczenia wartości transakcji (np.: w przypadku poręczeń istotna będzie suma gwarancyjna). Nowe limity generalnie są wyższe niż limity wynikające ze „starych” zasady. W przypadku jednak poręczeń zauważyć należy, iż od 1 stycznia 2019 r. limit ten określa się nie na podstawie wynagrodzenia za poręczenie, ale sumy gwarancyjnej. 

Zmiana treści oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji. Obowiązek złożenia oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji Obwiązek złożenia oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji oraz o tym, iż ceny transferowe transakcji kontrolowanych objętych lokalną dokumentacją cen transferowych są ustalane na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.

Istotne rozszerzenie treści oświadczenia o rynkowość warunków zastosowanych w transakcjach z podmiotami powiązanymi. W efekcie zakwestionowanie przez organy podatkowe rynkowości transakcji spowoduje rozszerzenie odpowiedzialności członków zarządu. Nowe zwolnienia z obowiązku sporządzania dokumentacji.

Wprowadzono nowe zwolnienia z obowiązku sporządzania dokumentacji.

Najważniejsze z nich dotyczy likwidacji tego obowiązku z przypadku transakcji zawieranych wyłącznie przez krajowe podmioty w roku podatkowym, w którym każdy z tych podmiotów powiązanych spełnia łącznie m.in. następujące warunki:

a) nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 63a i 63b updof (tzw. nowa ulga inwestycyjna i ulga SSE)

b) nie poniósł straty podatkowej.

Nowe zwolnienia wyłączają część transakcji z obowiązku obejmowania ich dokumentacją dla cen transferowych. Należy jednak pamiętać, iż podatnicy chcąc skorzystać ze wspomnianej możliwości muszą mieć wiedzę na temat rozliczeń podatkowych podmiotów powiązanych (w szczególności muszą mieć pewność, iż podmioty te z żadnego ze źródeł przychodów nie poniosły straty podatkowej) Zmiana zakresu danych wynikających z dokumentacji cen transferowych

Dokumentacja jest sporządzana na poziomie:

► local file,

► analiza porównawcza,

► master file


Dokumentacja będzie sporządzana na poziomie:

► local file (dokumentacja na tym poziomie będzie jednak zawierała również analizę porówawczą),

► master file (tylko w zakresie podmiotów objętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym)


W przypadku sporządzania dokumentacji wg nowych reguł konieczne jest uwzględnienie nowych wymogów.

Decyzja o tym, czy dokumentacja cen transferowych za 2018 r. będzie sporządzana według „nowych”, czy też „starych” zasad powinna być poprzedzona szczegółową analizą sytuacji podatnika. Wśród korzyści z wyboru nowych zasad wskazać należy, w szczególności:

✧ podwyższenie limitów obowiązujących do sporządzenia dokumentacji (z uwzględnieniem jednak zmiany zasad liczenia limitów w niektórych przypadkach),

✧ wprowadzenie nowych zwolnień z obowiązku sporządzenia dokumentacji (m.in. w zakresie transakcji pomiędzy podmiotami krajowymi nie ponoszącymi strat podatkowych i nie korzystających z ulg inwestycyjnych i ulg w SSE). W efekcie może prowadzić to do ograniczenia obowiązków dokumentacyjnych niektórych podatników w zakresie cen transferowych.

Wśród ujemnych skutków wyboru nowych w zakresie dokumentacji za 2018 r. należy wskazać:

✧ rozszerzenie pojęcia podmiotów powiązanych (w szczególności o tzw. faktyczne wywieranie wpływu lub powiązania wynikające z nieuzasadnionych relacji ekonomicznych), co zwiększa ryzyko podatników w trakcie kontroli i ewentualnego sporu z organami podatkowymi,

✧ rozszerzenie treści oświadczenia składanego przez członków zarządu do organów podatkowych o potwierdzenie rynkowości stosowanych warunków pomiędzy podmiotami powiązanymi co znaczącą zwiększa ich odpowiedzialność osób składających te oświadczenia.

Nasza Kancelaria uzyskała korzystną dla klienta interpretację podatkową

Nasza Kancelaria uzyskała korzystną dla klienta interpretację podatkową

W przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia działek niezabudowanych otrzymanych nieodpłatnie wiele lat wcześniej. 

Nasz klient w 1989 r. nabył w drodze nieodpłatnej umowy gospodarstwo rolne. Na skutek podejmowanych przez Urząd Miasta działań rozpoczął się proces podziału przedmiotowej nieruchomości wraz z sąsiednimi nieruchomościami na mniejsze działki. W wyniku dokonanego podziału nasz klient stał się właścicielem 45 z 69 wydzielonych działek. 

Pojawiło się zatem pytanie, czy przychód ze sprzedaży tych działek bedzie podlegał opodatkowaniu pdodatkiem dochodowym od osób fizycznych. 

Po pierwsze, nasza Kancelaria stała na stanowisku, że 5 letni okres od nabycia nieruchomości uprawniający do zwolnienia z obowiązku podatkowego z tytułu sprzedaży nieruchomości już upłynął, bowiem za datę rozpoczynającą bieg w/w terminu należy uznać 1989 r. (w odniesieniu do nieruchomości wchodzacych w sklad gospodarstwa rolnego) oraz 2003 r. (w odniesieniu do działek nabytych w wyniku umowy zamiany). Ponadto sprzedaż w/w działek nie będzie następowała w ,,wyniku działalności gospodarczej”. Działania naszego Klienta będą dokonywane w ramach zwykłego zarządu majątkiem prywatnym, nie można go zatem traktować jako profejsonalnego handlowca. Z kolei wszystkie poprzedzające sprzedaż działania nie powinny być uznane za proces przygotowywania nieruchomości do dalszej sprzedaży. Sprzedaż ma być okazjonalna oraz ogłaszana w Internecie i prasie, a środki finansowe uzyskane z tytułu sprzedaży mają pokryć koszty leczenia naszego Klienta oraz przyczynić się do zaspokojenia potrzeb jego rodziny. 

W odpowiedzi na wniosek, Dyrektor KIS zgodził się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że w przedmiotowej sprawie przychody z tytułu sprzedaży działek nie będą podlegały opodatkowaniu. 

Przypomnijmy, jeżeli kwestia obowiązku podatkowego nie jest oczywista, każdy podatnik ma możliwość złożenia wniosku o interpretację do organu podatkowego. 

0112-KDIL3-3.4011.337.2018.2.DS z dnia 6 grudnia 2018 r.

NSA w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych oddalił skargę kasacyjną organu podatkowego

Informujemy, że dnia 8 sierpnia 2018 r. Naczelny Sąd Administracyjny w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych oddalił skargę kasacyjną organu podatkowego (II FSK 2276/16). 

W przedmiotowej sprawie Sąd uznał, że przychodem wspólnika w związku z wystąpieniem ze spółki niebędącej osobą prawną jest kwota faktycznie otrzymana, a nie należna, gdyż źródłem tego przychodu nie jest odpłatne zbycie prawa majątkowego. Tym samym, przychodem podatnika w roku 2013 była rata ekwiwalentu pieniężnego (2.475.846,18 zł) wypłacona w tym roku, a nie ekwiwalent w pełnej wysokości, jak uznały to organy podatkowego (4.026.846,18 zł). 

Błędne interpetacje przepisów to częsty problem organów podatkowych, co z kolei daje podatnikom duże pole do działania i wyegzekwowania prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy.


Kolejna wygrana sprawa prowadzona przez naszą Kancelarię

Kolejna wygrana sprawa prowadzona przez naszą Kancelarię

Dnia 11 kwietnia 2018 r. Wojewódzki Sąd Adminsitracyjny w Białymstoku  uchylił decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej oraz zasądził kwotę 14 247 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sadowego w przedmiocie zastosowania preferencyjnej stawki podatku od towarów i usług 0% (I SA/Bk 1861/17).

Organy podatkowe uznały, że transakcje nie spełniają warunków do uznania ich za eksprot towarów w rozumineiu ustawy o VAT, a Skarżący nie dochował należytej staranności kupieckiej. Nie próbowały nawet wyjaśniać kwestii, które z góry przyjęły za nieprawidłowe. Co istotne, sprawa była ponownie rozpatrywana przez organy odwoławcze, które nie uwzględniły oceny prawnej i wskazań wyrażonych wcześniej w orzeczeniu sądu.

Jak widać, organy podatkowe nie czuły się w obowiązku stosowania się nawet do wyroku sadowego. Pokazuje to tylko jak automatycznie działają organy podatkowe sygnalizując ile pozostawionych bez odwołania decyzji mogłoby z powodzeniem zostać uchylonych.