W przypadku sprzedaży nieruchomości lub jej części w ciągu 5 lat od nabycia podatnik obowiązany jest do opodatkowania sprzedaży podatkiem dochodowym. Przewidziane jest jednak zwolnienie podatkowe w przypadku przeznaczenia środków uzyskanych ze sprzedaży na tzw. własne cele mieszkaniowe. Ponad rok temu został wydłużony termin na ich realizację z 2 do 3 lat. Przez własne cele mieszkaniowe rozumie się m.in.
- nabycie budynku albo lokalu mieszkalnego w całości lub części (ewentualnie udziału w nim) a także na nabycie gruntu lub prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału do nich,
- nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
- budowę, rozbudowę, przebudowę, remont własnego budynku lub lokalu mieszkalnego (albo jego części),
- rozbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
Powyższe wskazuje, że aby skorzystać ze zwolnienia, najpierw należy sprzedaż nieruchomość, a później przeznaczyć środki z jej sprzedaży na zakup np. nowego mieszkania. W ostatnim czasie pojawił się wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, który akceptuje również odwróconą kolejność. Mowa tutaj o sytuacji, w której podatnik najpierw podpisuje umowę przedwstępną, z tytułu której nabywca wpłaca mu zadatek lub zaliczkę na poczet ceny sprzedaży. Następnie kupuje nową nieruchomości z pieniędzy z zadatku (zaliczki) i czyni to w przewidzianym 3 letnim terminie. W tym czasie przenosi własność zbywanego mieszkania na nabywcę, który wpłaca pozostałą część ceny sprzedaży. W ocenie sądu ,,kwota zadatku (zaliczki) otrzymana przy zawarciu przedwstępnej umowy odpłatnego zbycia nieruchomości wydatkowana na cele mieszkaniowe określone w art. 21 ust. 25 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.), korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 tej ustawy, jeżeli następnie doszło do zawarcia umowy przyrzeczonej przenoszącej własność nieruchomości, a kwota zadatku (zaliczki) została zaliczona na poczet ceny jej odpłatnego zbycia’’ (wyrok NSA z dnia 17 lutego 2020 r., sygn. akt II FPS 4/19).