Po wielu miesiącach konsultacji, Sejm 14 grudnia 2022 r. przyjął długo oczekiwaną ustawę o fundacji rodzinnej, która zapewnić ma korzystne reguły dziedziczenia rodzinnych majątków. W uchwalonym akcie prawnym znalazło się wiele rozwiązań, które zachęcają podatników do korzystania z tej instytucji.
Fundacja rodzinna
Fundacja rodzinna jest podmiotem, który z założenia odpowiadać ma za zarządzanie majątkiem rodzinnego biznesu, co w efekcie usprawnić ma jego sukcesję. Instytucja ta będzie musiała posiadać siedzibę na terytorium RP, będzie miała osobowość prawną, a po utworzeniu będzie wpisywana do odrębnego rejestru fundacji rodzinnych.
Do utworzenia fundacji rodzinnej wymagane będzie sporządzenie przez notariusza aktu założycielskiego lub testamentu, obejmującego oświadczenie o utworzeniu fundacji rodzinnej. Instytucję tę założyć będzie mogła jedynie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych lub kilka takich osób.
Działalność gospodarcza
Ostateczna wersja ustawy wprowadza wyjątki od bezwzględnego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej przez fundację rodzinną, który zakładały wcześniejsze projekty. Wyjątki te obejmują m.in. działalność polegającą na:
- zbywaniu mienia, którego posiadaczem lub właścicielem jest fundacja, i o ile nie zostało one nabyte w celu dalszej odsprzedaży;
- przystępowaniu i uczestnictwie w spółkach handlowych, funduszach inwestycyjnych, spółdzielniach oraz podmiotach o podobnym charakterze mających swoją siedzibę w kraju lub zagranicą;
- udzielaniu pożyczek spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały lub akcje, spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik, a także beneficjentom;
- prowadzeniu przedsiębiorstwa w ramach gospodarstwa rolnego.
Opodatkowanie fundacji rodzinnej
Dochody fundatora oraz beneficjenta otrzymane z fundacji rodzinne nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem do spadków i darowizn. Będą one natomiast podlegać przepisom o podatku dochodowym do osób fizycznych. Opodatkowanie będzie w tym zakresie zależne od stopnia pokrewieństwa beneficjenta z fundatorem. Zwolnione z podatku będą niektóre świadczenia fundacji na rzecz beneficjentów, którzy są fundatorami oraz członkami ich najbliższej rodziny. W pozostałych przypadkach będą one opodatkowane według stawki 15 proc.
Fundacja rodzinna zostanie również objęta przedmiotowym zwolnieniem od podatku dochodowego od osób prawnych. Zwolnienie obejmie również dochody osiągane przez fundację rodzinną z działalności gospodarczej prowadzonej w zakresie dozwolonym przez ustawę. Jeżeli jednak fundacja będzie prowadziła działalność gospodarczą w zakresie wykraczającym poza wymieniony w przepisach wówczas będzie musiała zapłacić CIT w wysokości 25 proc. podstawy opodatkowania. Neutralne podatkowo będzie także wyposażenie fundacji w majątek przez fundatora.
Zmiany w prawie spadkowym
Ustawa o fundacji rodzinnej znowelizowała również przepisy prawa spadkowego dotyczące instytucji zachowku. Przewidziano w niej m.in. możliwość zrzeczenia się prawa do zachowku, rozłożenia go na raty i odroczenie terminu płatności. Co więcej, świadczenia otrzymane przez uprawnionego od fundacji rodzinnej obniżą wartość zachowku.
Ponadto fundacja rodzinna będzie mogła odpowiadać za zobowiązania fundatora powstałe przed jej ustanowieniem (odpowiedzialność solidarna), a za zobowiązania alimentacyjne powstałe także po jej utworzeniu, jeśli egzekucja z jego majątku będzie bezskuteczna (odpowiedzialność subsydiarna).
Jeżeli masz pytania dotyczące fundacji rodzinnej skontaktuj się z nami