Ustawa o VAT przewiduje zwolnienie z podatku sprzedaży dokonywanej przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł (art. 113 ust. 1 ustawy o VAT). Przy ustalaniu powyższego limitu nie uwzględnia się m.in.:
- kwot podatku,
- wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
- sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju,
- transakcji związanych z nieruchomościami.
Nie wszyscy podatnicy mogą jednak ze zwolnienia korzystać. Ustawa o VAT zastrzega, że do zwolnienia nie mają prawa m.in. podatnicy świadczący usługi prawnicze i jubilerskie oraz dokonujących dostaw nowych środków transportu.
Podatnicy nieobjęci wyłączeniami z art. 113 ust. 13 ustawy o VAT, którzy w trakcie roku przekroczą wspomniane 200 000 zł obrotu mają obowiązek rejestracji jako czynni podatnicy VAT (mogą to zrobić od razu rezygnując ze zwolnienia).
Przewidziana jest jednak możliwość powrotu do zwolnienia z zastrzeżeniem, że upłynął rok, licząc od końca roku, w którym podatnik utracił do niego prawo lub z niego zrezygnował. Może to zrobić jedynie gdy wartość sprzedaży nie przekroczyła u niego w poprzednim roku podatkowym łącznie kwoty 200 000 zł.
Co ważne, podatnik ma prawo powrotu do zwolnienia z podatku VAT również w trakcie roku podatkowego. Przykładowo, podatnik, który w 2017 r. utracił prawo do zwolnienia z racji przekroczenia limitu, ale w roku 2019 osiągał niskie obroty (nieprzekraczające 200 000 zł), może powrócić do zwolnienia z VAT w 2020 r. W tym celu musi zaktualizować formularz VAT-R w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpi zmiana.