Wchodzący w życie z dniem 01 stycznia 2022 roku Polski Ład stanowić będzie istną rewolucję w obszarze prawa podatkowego oraz prawa ubezpieczeń społecznych. Do nadchodzących zmian powinny przygotować się nie tylko osoby fizyczne, ale także spółki, z uwagi na objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego m.in. członków zarządu spółki.
Katalog podmiotów podlegających obowiązkowi ubezpieczenia społecznego zawarty został w art. 66 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Polski Ład przewiduje uzupełnienie powyższej regulacji o pkt. 35a stanowiący, iż przedmiotowemu obowiązkowi podlegają także „osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie”.
Osoby powołane do pełnienia funkcji
Umocowanie osób uprawnionych do reprezentacji spółki może odbywać się poprzez zawarcie umowy o pracę i właśnie taka forma jest najczęściej wybierana, jednakże kodeks spółek handlowych przewiduje możliwość nawiązywania przedmiotowego stosunku także za pomocą umowy cywilnoprawnej np. umowy zlecenia czy też kontraktu menadżerskiego.
Oprócz umownego upoważnienia danej osoby do reprezentacji spółki, możliwe jest także powierzenie przedmiotowej funkcji na mocy uchwały wspólników. Podmiotami umocowanymi do pełnienia funkcji na mocy powołania są m.in. członkowie zarządu, członkowie komisji rewizyjnych czy też prokurenci. Powołanie takie powoduje powstanie specyficznego stosunku prawnego, zaś jego odpłatność zależna jest od woli stron. Kodeks spółek handlowych pozostawia wspólnikom dowolność w decydowaniu o wysokości wygrodzenia.
Korzyści płynące ze sprawowania funkcji na mocy powołania
Obecnie, w przypadku, gdy członek zarządu pełni swoje zadania odpłatnie na podstawie umowy o pracę bądź innego typu umowy cywilnoprawnej, jego dochody podlegają składkom właściwym dla danego rodzaju umowy.
Wynagrodzenie otrzymywane na podstawie aktu powołania zaliczane jest na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, w związku z czym, opodatkowane jest według skali podatkowej – stawką 17% albo 32%. Nie stanowi ono jednak podstawy wymiaru składek ZUS ani zdrowotnych.
Wobec powyższego, w aktualnym stanie prawnym, powołanie określonego podmiotu do pełnienia funkcji np. członka zarządu na podstawie uchwały wspólników, jest niewątpliwie bardziej korzystne niż powierzenie takiej funkcji na mocy umowy.
Polski Ład – zmiany w zakresie składek zdrowotnych
Jak już zostało wspomniane na wstępie niniejszego artykułu, przepisy, które zostaną wprowadzone wraz z wejściem w życie Polskiego Ładu, przewidują rozszerzenie katalogu podmiotów podlegających obowiązkowej składce zdrowotnej o osoby upoważnione do pełnienia funkcji na mocy powołania, pobierające z tego tytułu wynagrodzenie.
Zgodnie z treścią zmian przedstawionych w ramach założeń Polskiego Ładu, przychody otrzymywane z tytułu wykonywania obowiązków np. członka zarządu na mocy uchwały, wraz z rozpoczęciem obowiązywania znowelizowanych przepisów tj. od dnia 01 stycznia 2022 roku miałyby stanowić podstawę do zastosowania obowiązkowej 9% składki zdrowotnej. Jej płatnikiem ma być podmiot dokonujący wypłaty wynagrodzenia tj. spółka.
Kwestię istotną stanowi fakt, iż zasady te mają mieć zastosowanie także do zagranicznych spółek, o ile dany podmiot działający na podstawie powołania podlega polskiemu ustawodawstwu w zakresie ubezpieczeń społecznych.
Warto zauważyć, że planowana nowelizacja swoimi skutkami obejmować będzie tylko osoby pełniące funkcję odpłatnie. W związku z tym, w sytuacji powierzenia za pomocą uchwały wykonywania zadań np. członka zarządu w sposób nieodpłatny, obowiązek uiszczenia składki zdrowotnej nie będzie miał zastosowania.
Skutki ustanowienia składki
Konsekwencję opisanej nowelizacji stanowić będzie powstanie obowiązku zapłaty za osoby zatrudnione na mocy powołania 9% składki zdrowotnej naliczanej od osiągniętego przychodu. Zasada umożliwiająca obniżenie wysokości podatku dochodowego o 7,75% podstawy wymiaru składki zdrowotnej nie będzie miała zastosowania w powyższych przypadkach. W projektowanych zmianach nie zostały przewidziane wyjątki umożliwiające odliczenie składki od podatku. W świetle przedstawionych informacji, uznać można, iż w praktyce spowoduje to istotny wzrost obciążeń fiskalnych ciążących na osobach działających na podstawie powołania.
Wobec powyższego, spółki celem zachowania wynagrodzeń dla członków zarządu, prokurentów itp. na dotychczasowym poziomie będą zmuszone podnieść je o kwotę składki zdrowotnej, co spowoduje znaczny wzrost kosztów funkcjonowania danego przedsiębiorcy. Według opinii ekspertów, planowane zmiany dotyczyć mogą nawet ok. 80% spółek działających na terenie kraju i będą szczególnie dotkliwe dla małych oraz średnich przedsiębiorstw.