Podmioty powiązane niejednokrotnie decydują się na wzajemne wsparcie swojej działalności m.in. poprzez udzielenie pożyczek. Transakcje finansowe nie są niczym nadzwyczajnym wśród powiązanych podatników. Istotnym jest aby takie transakcje ustalone zostały na zasadach zgodnych z rynkiem. W celu uproszczenia podatnikom rozliczeń związanych z finansowaniem wewnątrz grupy wprowadzono rozwiązanie bezpiecznej przystani. Z założenia instytucja miała ułatwić podatnikom formalności związane z udzielaniem takich pożyczek, a przyjęcie warunków właściwych dla safe harbour miało pozwolić nie tylko na ograniczenie kosztów sporządzania analiz porównawczych, badania rynku, ale także miało minimalizować ryzyko związane z zakwestionowaniem przez organy podatkowe ustalonych dla takiej pożyczki warunków.
Dla przypomnienia, zgodnie z art. 11g ustawy o CIT oraz art. 23s ustawy o PIT pożyczka objęta uproszczeniem safe harbour powinna spełniać następujące warunki:
- oprocentowanie pożyczki w ujęciu rocznym na dzień zawarcia umowy jest ustalane w oparciu o rodzaj bazowej stopy procentowej i marżę określoną w stosownym obwieszczeniu,
- nie przewidziano innych niż odsetki opłat związanych z udzieleniem lub obsługą pożyczki, w tym prowizji lub premii,
- pożyczka została udzielona na okres nie dłuższy niż 5 lat,
- w trakcie roku podatkowego łączny poziom zobowiązań albo należności podmiotu powiązanego z tytułu kapitału pożyczek z podmiotami powiązanymi liczony odrębnie dla udzielonych oraz zaciągniętych pożyczek wynosi nie więcej niż 20 000 000 zł lub równowartość tej kwoty,
- pożyczkodawca nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.
We wspomnianym obwieszczeniu ustalono, iż oprocentowanie będzie oparte dla umów złotowych o WIBOR 3M + odpowiedni poziom marży określany nie rzadziej niż raz w roku. I to właśnie sposób określenia oprocentowania stał się problemem dla podatników, którzy rozważali czy oprocentowanie powinno być zmienne oparte o WIBOR 3M i aktualizowane wraz ze zmianą wskaźnika, czy też stałe w całym okresie obowiązywania pożyczki i skalkulowane o WIBOR 3M z dnia zawarcia umowy pożyczki. Za drugą opcją przemawiało literalne brzmienie przepisu, zgodnie z którym spełnienie warunku określane jest na dzień zawarcia umowy pożyczki. Tak też brzmiała do tej pory wykładania organów podatkowych, zgodnie z którą późniejsza zmiana WIBOR 3M nie powoduje konieczności zmiany oprocentowania takiej umowy pożyczki. Niestety ostatnie interpretacje oraz sygnały z Ministerstwa Finansów wskazują na zmianę stanowiska , a co za tym idzie konsekwencje dla podatników.
Opublikowana niedawno interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 maja 2024 r., nr 0115-KDIT1.4011.322.2024.2.MR wskazuje wprost, iż podmioty powiązane decydujące się na uproszczenie safe harbour powinne zastosować zmienną stopę procentową. W interpretacji odniesiono się do uzasadnienia do ustawy wprowadzającej przepisy dotyczące safe harbour, a także przepisów wprowadzających tzw. Polski Ład, w których to nie zdecydowano się na wskazanie, iż oprocentowanie może być kalkulowane na podstawie stałej stopy procentowej. W interpretacji wprost wskazano, iż „skoro(…) zamierza Pan udzielić Spółce pożyczkę o oprocentowaniu stałym to nie może Pan skorzystać z uproszczenia safe harbour. (…) Zastosowanie uproszczenia safe harbour może bowiem mieć miejsce jedynie w przypadku pożyczek z oprocentowaniem zmiennym.”
Taka zmiana stanowiska organów podatkowych rodzi dla podatników stosujących dotąd uproszczenie wiele problemów. Przede wszystkim może okazać się bowiem, że w wyniku zmiany stanowiska, duża część podatników, która skorzystała ze zwolnienia z przygotowania dokumentacji musi powrócić do tematu i przygotować taką dokumentację po czasie. Ponadto może okazać się, że podatnicy będą zobowiązani do skorygowania informacji TPR w zakresie pożyczek, które w ich przekonaniu były objęte omawianym uproszczeniem. Zaznaczyć również należy, iż obecnie przygotowanie następczo analiz dla zawartych wcześniej umów pożyczek może rodzić u podatników wiele problemów. Ustalone oprocentowanie w oparciu o stopę bazową i określoną w obwieszczeniu marżę jest relatywnie niższe niż oprocentowania przedstawiane na rynku, ponadto w przypadku analiz za kilka lat wstecz pozyskanie danych porównawczych może okazać się znacznie utrudnione, a w konsekwencji kosztowne. W konsekwencji instytucja, która miała zapewnić podatnikom zabezpieczenie przed zakwestionowaniem oprocentowania przez organy podatkowe i obniżyć koszty sporządzania analiz, może doprowadzić podatników do dodatkowych problemów z udokumentowaniem takich pożyczek.
Należy pamiętać, że zgodnie z dotychczas wydanymi interpretacjami organów podatkowych w tym zakresie częstotliwość (np. co miesiąc) i sposób zmiany stopy bazowej w naliczeniu odsetek w ramach regulacji safe harbour powinna wynikać wprost z zapisów umowy danej pożyczki (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 13 maja 2024 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.130.2022.7.SG), co ma stanowić odzwierciedlenie sytuacji rynkowej. Kluczowym więc wydają się być odpowiednie zapisy umów pożyczek zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi, w których podatnicy określą warunki weryfikacji i ewentualnej zmiany ustalonego oprocentowania. W razie wątpliwości, czy Państwa pożyczka spełnia opisane powyżej przesłanki oraz czy w świetle obecnego stanowiska umowa może być zakwalifikowana jako spełniająca warunki do zastosowania opisanego uproszczenia zachęcamy do kontaktu.
Dział Cen Transferowych DBO POLSKA Sp. z o.o.- tel. 600 200 217