Podatnik może wznowić postępowanie nowymi, choć znanymi sobie wcześniej, dowodami – uchwała NSA z 13.10.2025 r.
13 października 2025 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów rozstrzygnął istotne zagadnienie prawne przedstawione przez Prezesa NSA, podejmując uchwałę (sygn. II FPS 3/25), która kończy wieloletnią niejednolitość w orzecznictwie sądów administracyjnych.
Spór dotyczył wykładni art. 240 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym: „W sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji nieznane organowi, który wydał decyzję”.
W orzecznictwie sądów administracyjnych ukształtowały się dwie przeciwstawne linie interpretacyjne. Pierwsza z nich wskazywała, że jeżeli strona znała określone okoliczności lub dowody w trakcie postępowania, lecz ich nie powołała, nie może później żądać wznowienia postępowania podatkowego na tej podstawie. Druga – przeciwnie – podkreślała, że sama świadomość istnienia tych dowodów lub okoliczności nie odbiera stronie prawa do żądania wznowienia postępowania, jeśli dowody te nie były znane organowi podatkowemu.
W podjętej uchwale NSA przesądził: „Na podstawie art. 240 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2025 r. poz. 111) w sprawie zakończonej decyzją ostateczną za przesłankę wznowienia postępowania na wniosek strony mogą być uznane nowe okoliczności lub nowe dowody, które były znane stronie w trakcie prowadzonego postępowania podatkowego, ale strona ich nie powołała”.
Choć pisemne uzasadnienie uchwały nie zostało jeszcze opublikowane, już samo rozstrzygnięcie ma istotne znaczenie praktyczne. Uchwała kończy wieloletni spór interpretacyjny między podatnikami a organami podatkowymi, opowiadając się po stronie podatników. Jednocześnie wprowadza jednolitą wykładnię przepisów w zakresie wznowienia postępowania podatkowego.
Rozstrzygnięcie to wzmacnia ochronę praw podatników, ułatwiając im dochodzenie sprawiedliwości w sytuacjach, gdy w postępowaniu zwykłym nie przedstawili wszystkich dowodów. Uchwała podkreśla również fundamentalną zasadę postępowania podatkowego – to organ podatkowy, jako gospodarz postępowania, ma obowiązek zebrania pełnego materiału dowodowego i dążenia do ustalenia prawdy obiektywnej. Podatnik nie jest natomiast zobowiązany do współdziałania z fiskusem w sposób, który mógłby prowadzić do samooskarżenia lub działania na własną niekorzyść.
Miejmy nadzieję, że to przełomowe orzeczenie – kończące wieloletni spór orzeczniczy i wzmacniające pozycję podatnika w relacji z administracją skarbową – zapoczątkuje szerszą zmianę w podejściu sądów administracyjnych do spraw podatkowych.
Jak możemy pomóc? Zespół naszej kancelarii na bieżąco monitoruje orzecznictwo sądów administracyjnych i wspiera podatników w skutecznym wznowieniu postępowań podatkowych. Jeśli Twoja sprawa została zakończona decyzją ostateczną, a posiadasz nowe dowody lub okoliczności nie znane organowi wpływające na rozstrzygnięcie warto, przeanalizować możliwość ponownego rozpoznania sprawy w świetle najnowszej uchwały NSA.
W celu zapoznania się z naszą ofertą, zapraszamy do kontaktu:
e-mail: biuro@dbopolska.pl
tel: 533 454 699, 732 666 306