Pandemia koronawirusa a wykonywanie zobowiązań umowych

W obliczu stanu zagrożenia epidemicznego wywołanego pandemią koronawirusa pojawia się coraz więcej wątpliwości o skuteczną realizację zaciągniętych zobowiązań umownych. Czy rozprzestrzeniający się w Polsce i na świecie koronawirus wpływa na realizację umów handlowych? Czy prawa i obowiązki wynikające z umów mogą zostać w sytuacji trwającej pandemii ograniczone? Czy możliwe jest uznanie, że pandemia koronawirusa stanowi siłę wyższą wyłączającą odpowiedzialność za niewykonanie/nienależyte wykonanie zobowiązania?

Odpowiedzi na powyższe pytania wymagają dokładnej analizy postanowień poszczególnych umów. Jeśli w związku z pandemią koronawirusa masz wątpliwości związane z realizacją zawartej przez Ciebie umowy zgłoś się do nas – Kancelaria DBO POLSKA Sp. z o.o. świadczy usługi w zakresie przygotowywania i analizy umów handlowych oraz oferuje kompleksową pomoc w negocjowaniu zmiany warunków umów w związku z zaistniałą sytuacją.

Wykaz działalności objętych zakazem od 13 marca 2020 r. w związku z wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego w Polsce

Rodzaj działalności objętej zakazem od 13 marca 2020 r. Zakres
zakazu
Przykłady podmiotów objętych ograniczeniem
Działalność polegająca na przygotowywaniu i podawaniu posiłków i napojów gościom siedzącym przy stołach lub gościom dokonującym własnego wyboru potraw z wystawionego menu, spożywanych na miejscu (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 56.10.A), z wyłączeniem realizacji usług polegających na przygotowywaniu i podawaniu żywności na wynos lub jej przygotowywaniu i dostarczaniu oraz działalności restauracyjnej lub barowej prowadzonej w środkach transportu, wykonywanej przez oddzielne jednostki, Całkowity zakaz prowadzenia aktualnie takiej działalności Bary, restauracje, jadłodajnie. Podmioty te mogą jednak prowadzić sprzedaż „na wynos” i z dostawą do klienta.
Działalność związana z organizacją, promocją lub zarządzaniem imprezami, takimi jak targi, wystawy, kongresy, konferencje, spotkania, włączając działalności polegające na zarządzaniu i dostarczaniu pracowników do obsługi terenów i obiektów, w których te imprezy mają miejsce (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 82.30.Z), Całkowity zakaz prowadzenia aktualnie takiej działalności Organizacja konferencji i eventów.
Działalność twórcza związana z wszelkimi zbiorowymi formami kultury i rozrywki (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 90.0), Całkowity zakaz prowadzenia aktualnie takiej działalności Przedstawienia artystyczne, koncerty
Działalność związana ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 93.0), w szczególności polegającej na prowadzeniu miejsc spotkań, klubów, w tym klubów tanecznych i klubów nocnych oraz basenów, siłowni, klubów fitness, Całkowity zakaz prowadzenia aktualnie takiej działalności Kluby taneczne, siłownie, kluby fitness
Działalność związana z konsumpcją i podawaniem napojów (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 56.30 Całkowity zakaz prowadzenia aktualnie takiej działalności Puby
Działalność związana z projekcją filmów lub nagrań wideo w kinach, na otwartym powietrzu lub w pozostałych miejscach oraz działalności klubów filmowych (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 59.14.Z) Całkowity zakaz prowadzenia aktualnie takiej działalności Kina
Działalność związana z prowadzeniem obiektów noclegowych turystycznych i miejsc krótkotrwałego zakwaterowania (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 55.20), Całkowity zakaz prowadzenia aktualnie takiej działalności Schroniska młodzieżowe, domy letniskowe, pozostałe miejsca krótkotrwałego zakwaterowania
Działalność związana z prowadzeniem kasyn, z wyłączeniem kasyn internetowych Całkowity zakaz prowadzenia aktualnie takiej działalności Kasyna
Działalności bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałej działalności związanej z kulturą (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w dziale 91.0) Całkowity zakaz prowadzenia aktualnie takiej działalności Biblioteki, muzea
Działalności w zakresie lecznictwa uzdrowiskowego, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1056, z 2019 r. poz. 1815 oraz z 2020 r. poz. 284) Zakaz dotyczy działalności polegającej na nieudzielaniu pacjentom świadczeń opieki zdrowotne Uzdrowiska
Sprawowania kultu religijnego w miejscach publicznych, w tym w budynkach i innych obiektach kultu religijnego Powyżej 50 osób   Kościoły mają obowiązek  zapewnienia, aby w trakcie sprawowania kultu religijnego na danym terenie lub w danym obiekcie nie znajdowało się łącznie, zarówno wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń, nie więcej niż 50 osób, wliczając w to uczestników i osoby sprawujące kult religijny
W obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2.000 m2 działalność w zakresie: 1) handlu detalicznego najemcom powierzchni handlowej, których przeważająca działalność polega na handlu: a) wyrobami tekstylnymi, b) wyrobami odzieżowymi, c) obuwiem i wyrobami skórzanymi, d) meblami i sprzętem oświetleniowym, e) sprzętem radiowo-telewizyjnym lub sprzętem gospodarstwa domowego, f) artykułami piśmiennymi i księgarskimi; 2) prowadzenia działalności gastronomicznej i rozrywkowej. Całkowity zakaz prowadzenia aktualnie takiej działalności Zakaz handlu i działalności gastronomicznej i rozrywkowej w galeriach handlowych. W galeriach handlowych mogą być jednak otwarte m.in. sklepy spożywcze, placówki bankowe, pralnie.

Więcej osób skorzysta z ulgi mieszkaniowej

W przypadku sprzedaży nieruchomości lub jej części w ciągu 5 lat od nabycia podatnik obowiązany jest do opodatkowania sprzedaży podatkiem dochodowym. Przewidziane jest jednak zwolnienie podatkowe w przypadku przeznaczenia środków uzyskanych ze sprzedaży na tzw. własne cele mieszkaniowe. Ponad rok temu został wydłużony termin na ich realizację z 2 do 3 lat. Przez własne cele mieszkaniowe rozumie się m.in.

  1. nabycie budynku albo lokalu mieszkalnego w całości lub części (ewentualnie udziału w nim) a także na nabycie gruntu lub prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału do nich,
  2. nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
  3. budowę, rozbudowę, przebudowę, remont własnego budynku lub lokalu mieszkalnego (albo jego części),
  4. rozbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego

Powyższe wskazuje, że aby skorzystać ze zwolnienia, najpierw należy sprzedaż nieruchomość, a później przeznaczyć środki z jej sprzedaży na zakup np. nowego mieszkania. W ostatnim czasie pojawił się wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, który akceptuje również odwróconą kolejność. Mowa tutaj o sytuacji, w której podatnik najpierw podpisuje umowę przedwstępną, z tytułu której nabywca wpłaca mu zadatek lub zaliczkę na poczet ceny sprzedaży. Następnie kupuje nową nieruchomości z pieniędzy z zadatku (zaliczki) i czyni to w przewidzianym 3 letnim terminie. W tym czasie przenosi własność zbywanego mieszkania na nabywcę, który wpłaca pozostałą część ceny sprzedaży. W ocenie sądu ,,kwota zadatku (zaliczki) otrzymana przy zawarciu przedwstępnej umowy odpłatnego zbycia nieruchomości wydatkowana na cele mieszkaniowe określone w art. 21 ust. 25 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.), korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 tej ustawy, jeżeli następnie doszło do zawarcia umowy przyrzeczonej przenoszącej własność nieruchomości, a kwota zadatku (zaliczki) została zaliczona na poczet ceny jej odpłatnego zbycia’’ (wyrok NSA z dnia 17 lutego 2020 r., sygn. akt II FPS 4/19).

Większy CIT gdy firmowe auto miało wypadek

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 19 listopada 2019 r., sygn. akt I SA/Gd 1445/19

W przypadku gdy samochód firmowy ulegnie uszkodzeniu w wyniku wypadku, podatnik ma obowiązek zaliczyć do przychodu całość odszkodowania jakie zostało mu wypłacone z polski. W kosztach z kolei musi ująć ¾ wydatków na naprawę. W takim tonie wyraził się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w niedawnym wyroku:

,,Jakkolwiek Skarżąca poniosła koszty naprawy samochodów, które nie mogą zostać w całości zaliczone do kosztów uzyskania przychodów z uwagi na treść art. 16 ust. 1 pkt 51 u.p.d.p., niemniej jednak odszkodowanie otrzymane od ubezpieczyciela należy zakwalifikować jako przychód podlegający opodatkowaniu, otrzymany w związku z zaistnieniem warunków ujętych w umowie ubezpieczenia, a nie jako zwrot poniesionego wydatku w rozumieniu art. 12 ust. 4 pkt 6a u.p.d.p.’’

Sąd uznał, iż wypłata odszkodowania wiązała się z poniesionymi wcześniej wydatkami na składki ubezpieczeniowe, a odszkodowanie stanowiło ,,wyrównanie poniesionego wydatku (zwrot odpowiadający poniesionemu wydatkowi), a nie zwrot tego wydatku.’’ Tym samym nie znajdzie zastosowania art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT.

Wyrok mimo, że jest jeszcze nieprawomocny sygnalizuje w jakim kierunku zmierza linia orzecznictwa dotycząca kosztów użytkowania samochodów osobowych.

Powrót do zwolnienia z podatku VAT w 2020 r.

Ustawa o VAT przewiduje zwolnienie z podatku sprzedaży dokonywanej przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł (art. 113 ust. 1 ustawy o VAT). Przy ustalaniu powyższego limitu nie uwzględnia się m.in.:

  1. kwot podatku,
  2. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
  3. sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju,
  4. transakcji związanych z nieruchomościami.

Nie wszyscy podatnicy mogą jednak ze zwolnienia korzystać. Ustawa o VAT zastrzega, że do zwolnienia nie mają prawa m.in. podatnicy świadczący usługi prawnicze i jubilerskie oraz dokonujących dostaw nowych środków transportu.

Podatnicy nieobjęci wyłączeniami z art. 113 ust. 13 ustawy o VAT, którzy w trakcie roku przekroczą wspomniane 200 000 zł obrotu mają obowiązek rejestracji jako czynni podatnicy VAT (mogą to zrobić od razu rezygnując ze zwolnienia).

Przewidziana jest jednak możliwość powrotu do zwolnienia z zastrzeżeniem, że upłynął rok, licząc od końca roku, w którym podatnik utracił do niego prawo lub z niego zrezygnował. Może to zrobić jedynie gdy wartość sprzedaży nie przekroczyła u niego w poprzednim roku podatkowym łącznie kwoty 200 000 zł.

Co ważne, podatnik ma prawo powrotu do zwolnienia z podatku VAT również w trakcie roku podatkowego. Przykładowo, podatnik, który w 2017 r. utracił prawo do zwolnienia z racji przekroczenia limitu, ale w roku 2019 osiągał niskie obroty (nieprzekraczające 200 000 zł), może powrócić do zwolnienia z VAT w 2020 r. W tym celu musi zaktualizować formularz VAT-R w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpi zmiana.

Nie zawsze trzeba sprawdzać białą listę

Podatnikom sporo trudności sprawia biała lista, a to nie przez jej skomplikowaną strukturę a przepisy ją regulujące. Jednym z błędnych przekonań przedsiębiorców jest domniemany obowiązek każdorazowego sprawdzania statusu swojego kontrahenta w wykazie Szefa KAS. Jednak obowiązek ten dotyczy jedynie:

  1. Płatność związana z transakcją powyżej 15 000 zł,
  2. Transakcji potwierdzonej fakturą wystawioną przez podatnika VAT czynnego.

W świetle powyższego, rachunku bankowego podatnika VAT zwolnionego nie trzeba poszukiwać na białej liście. Tak samo w przypadku transakcji nieprzekraczającej 15 000 zł.

Zwrot wydatków za jazdy lokalne bez podatku

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 października 2019 r., sygn. akt II FSK 3531/17

Firma zwracająca pracownikowi koszty z tytułu używania prywatnego samochodu do celów służbowych nie ma obowiązku pobierania zaliczek na PIT. Tak wynika z wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 października 2019 r.

Sprawa dotyczyła firmy z małej wsi, która zawierała z pracownikami umowy, na podstawie których korzystają oni z własnych samochodów. 

Jedna z umów regulowała zwrot kosztów dojazdu pracownika do pracy i jego powrotu do domu na podstawie zadeklarowanej przez pracownika odległości. Druga z kolei, dotyczyła jazd lokalnych – w tym wypadku limit na jazdy lokalne został ustalony na poziomie 300 km miesięcznie.

NSA podniósł, że z przychodem mamy do czynienia tylko gdy pracownik uzyskuje jakieś przysporzenie. W niniejszej sprawie nie mamy jednak takie sytuacji. Zdaniem NSA:,,Skoro pracownik otrzymuje tylko zwrot wydatków, które obowiązany jest ponosić pracodawca, to z tytułu uzyskania tego świadczenia nie osiąga żadnego przysporzenia, a przez to przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 updof. Zaoszczędzenie wydatków przez pracownika należy zaś traktować jako przyrost jego majątku, a przez to jako przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 updof

Doradca podatkowy Białystok

Wynagrodzenie z kontaktu B2B bez zaliczki na PIT

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 grudnia 2019 r., nr 0113-KDIPT2-3.4011.499.2019.2.AC

Dyrektor KIS nie zawsze wydaje negatywne interpretacje podatkowe. Wśród korzystnych dla podatników stanowisk organu interpretacyjnego warto wskazać tą dotyczącą menedżerów.

W interpretacji z 12 grudnia 2019 r. Dyrektor KIS uznał za dopuszczalne dzielenie obowiązków przez osoby zatrudnione na stanowisku menedżerskim w takim sposób, że część będzie wykonywał w ramach umowy o pracę a pozostałą część w ramach działalności gospodarczej na podstawie kontraktu B2B.

Zgodnie z art. 5b ust. 1 ustawy o PIT za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1) odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności;

2) są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności;

3) wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Jak wskazał Dyrektor KIS: ,,Ponieważ nie zostanie spełniona żadna z przestanek z art. 5b ust. 1 u.p.d.o.f., których łączne wypełnienie dyskwalifikuje czynności wykonywane na podstawie kontraktu B2B jako czynności wykonywane w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej, wynagrodzenie osób fizycznych z tytułu kontraktów B2B powinno zostać zaliczone do przychodu z działalności gospodarczej.‘‘

Wydatki na zakup komputera i oprogramowania nie są kosztami kwalifikowanymi dla celów ulgi B+R

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 października 2019 r., sygn akt II FSK 3589/17

Sąd rozpatrywał sprawę przedsiębiorstwa, które zakupiło system zarządzania produkcją APS dostosowany do potrzeb swojej działalności, a wydatki na ten cel chciała uznać za koszt kwalifikowany dla celów ulgi B+R.

NSA podniósł, iż spółka nie opracowała programu a jedynie wdrożyła program wytworzony przez inny podmiot. W ocenie sądu do skorzystania z ulgi nie jest wystarczające korzystania z innowacyjnych rozwiązań. Nie mamy w tym przypadku do czynienia ani z badaniami naukowymi, ani z pracami rozwojowymi. W wyroku jednoznacznie wskazano, że:

,,Mając zatem na uwadze charakter ulgi podatkowej uregulowanej w art. 18d u.p.d.o.p., która zakłada poniesienie tzw. wydatków kwalifikowanych stwierdzić należy, że ma ona na celu aktywizację przedsiębiorców w kierunku finansowania polskiej nauki, także w przypadku nowatorskich prac rozwojowych. Nie mogą zostać wobec tego objęte tą ulgą wydatki jedynie na nabywanie takich technologii, które wymagają odpowiedniej modyfikacji w procesie ich wdrożenia do potrzeb konkretnego przedsiębiorcy.’’

Przedsiębiorcy dłużej poczekają na zwrot podatku

Nowa usługa Twój e-PIT początkowo miała objąć również przedsiębiorców opłacających PIT. Za datę początkową składania zeznań przyjęto 15 lutego. Jak ogłosiło KAS, Twój e-PIT dla przedsiębiorców w tym roku nie ruszy, ale termin na złożenie zeznań podatkowych pozostał. Oznacza to, że nawet jeżeli przedsiębiorca złoży zeznanie wcześniej – skarbówka za datę wpływu i tak uzna dzień 15 lutego. Tym samym to od tego dnia zacznie biec termin na zwrot nadpłaty, który wynosi 45 dni w przypadku rozliczenia się przez Internet lub 3 miesiące w pozostałych sytuacjach.

Dla przypomnienia, w tym roku przedsiębiorcy po raz pierwszy nie mieli możliwości zrezygnowania z zaliczki za grudzień lub za IV kwartał 2019 r. składając od razu zeznanie roczne. Zaliczka ta musiała być wpłacona do dnia 20 stycznia.