To nie podatnik decyduje o podatku od najmu

Wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 października 2019 r., sygn. akt II FSK 1581/18

Dotychczasowo, co potwierdzał sam Naczelny Sąd Administracyjny, o tym czy najem jest prywatny czy związany z działalnością gospodarczą przesądzała decyzja podatnika. Jednak jego najnowszy wyrok z dnia 22 października 2019 r. przyjął całkowicie odmienną tezę.

Cała sprawa rozpoczęła się od wniosku o interpretację podatkową podatnika, który prowadzi działalność gospodarczą i jest właścicielem kilkudziesięciu lokali mieszkalnych – wynajmuje je długookresowo lub okazjonalnie. Część z nich stanowi majątek prywatny, a część jest wprowadzona do ewidencji środków trwałych. Podatnik zapytał Dyrektora KIS czy najem nieruchomości niewprowadzonych do ewidencji środków trwałych i stanowiących majątek prywatny może być opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (8,5%) – od wynajmu pozostałych lokali podatnik odprowadza 19% podatek liniowy (jako przedsiębiorca). W jego ocenie to on jako podatnik decyduje, które źródło przychodu z najmu wybierze. Dyrektor KIS się z tym nie zgodził, więc podatnik poszedł o krok dalej i sprawa trafiła do WSA w Poznaniu, który przyznał z kolei rację… podatnikowi.

Sprawa znalazła swój finał przed Naczelnym Sądem Administracyjnym., który stwierdził, że:

,,(…) decydujące znaczenie dla prawnopodatkowej kwalifikacji uzyskiwanych przez skarżącego przychodów ma okoliczność, czy sposób prowadzenia najmu odpowiada zawartej w art. 5a pkt 6 u.p.d.o.f. definicji pozarolniczej działalności gospodarczej, a nie przekonanie czy wybór podatnika oraz wprowadzenie lub niewprowadzenie nieruchomości, stanowiących przedmiot najmu, do ewidencji środków trwałych. Jakkolwiek każdy najem prowadzony jest w celu zarobkowym i wykazuje cechę ciągłości, nie każdemu sposobowi wynajmowania lokali, zwłaszcza mieszkalnych, można przypisać także cechę zorganizowania; jest to więc kryterium różnicujące źródła przychodów. Spełniona jest tym samym wynikająca z art. 217 Konstytucji dyrektywa dookreśloności (dostatecznej określoności) ustaw podatkowych. Można dodać, że prowadzenie przez skarżącego w ogóle działalności gospodarczej w zakresie wynajmu lokali nie budzi wątpliwości, gdyż stanowi element przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego.’’

W konsekwencji tego, mamy do czynienia z pozarolniczą działalnością gospodarczą. Nie ma tu znaczenia, że część z nieruchomości nie jest ujęta w ewidencji środków trwałych – to nie podatnik decyduje o fakcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej a okoliczności definiujące tą działalność.

Strata pieniężna w wyniku kradzieży z firmowego konta poza kosztami

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 13 maja 2019 r., nr 0112-KDIL3-1.4011.101.2019.1.AG

Wnioskodawca padł ofiarą kradzieży z konta firmowego. Zarówno bank jak i Wnioskodawca dochowali wszystkich procedur bezpieczeństwa. Komputer, z którego Wnioskodawca dokonywał płatności internetowych posiadał odpowiednie oprogramowanie antywirusowego, a Wnioskodawca posiadał NIK nadany przez Bank, hasło do banku oraz powrotny numer przychodzący na SMS.

Organ podatkowy przyznał, że strata w środkach obrotowych nie została wymieniona w negatywnym katalogu kosztów i w niektórych sytuacjach może być zaliczana do kosztów uzyskania przychodu jednak ,, strata ta winna mieć charakter wyjątkowy, sporadyczny i faktycznie niemożliwy do uniknięcia.’’ Każdorazowo też poddawana jest indywidualnej ocenie biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności jej poniesienia.

,,Straty będące wynikiem braku staranności bądź nieracjonalnego działania podatnika, nawet jeśli mieszczą się w normach ustalonych przez daną jednostkę gospodarczą, nie będą zaś mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.’’

W ocenie organu podatkowego działania Wnioskodawcy nie były wystarczające by móc zaliczyć stratę pieniężną do strat nadzwyczajnych i tym samym zaliczyć ją do kosztów uzyskania przychodu.

,,Czynności logowania wykonywane przez Wnioskodawcę na konto bankowe związane z prowadzoną działalnością powinny podlegać bieżącej kontroli Wnioskodawcy pod względem bezpieczeństwa logowania. Umożliwiłoby to wykrycie próby przejęcia danych. Wnioskodawca, podejmując normalne procedury kontrolne, mógł nie dopuścić do powstania tej straty.’’

Tym samym organ interpretacyjny stwierdził, że Wnioskodawca nie może zaliczyć straty pieniężnej powstałej w wyniku kradzieży z konta firmowego do kosztów uzyskania przychodu.

Zwrot kosztów używania samochodów prywatnych nie jest przychodem pracownika

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 12 lipca 2019 r., sygn. akt III SA/Wa 2256/18

Zdarza się, że pracodawcy zawierają z pracownikami umowy dotyczące wykorzystania ich prywatnych samochodów do celów służbowych, a pracodawca obowiązuje się do zwrotu pracownikom kosztów ich używania. Pojawia się zatem kwestia ewentualnego rozpoznania przychodu po stronie pracownika z tytułu otrzymanego ekwiwalentu. WSA w Warszawie uznał, że nie można mówić w takiej sytuacji o przychodzie, bowiem nie pojawia się po stronie pracownika korzyść majątkowa.

,,Bez wątpienia wykorzystywanie przez pracowników samochodów do wykonywania obowiązków służbowych wpisuje się w pełne (i optymalne) wykorzystanie czasu pracy i osiągnięcie przez nich wysokiej wydajności pracy (…) W przypadku wykorzystania przez pracownika prywatnego samochodu do celów służbowych za zwrotem kosztów jego używania nie jest również realizowany interes pracownika.’’

Sąd podkreślił, że zwrot takich kosztów stanowi jedynie wyrównanie uszczerbku majątkowego. W konsekwencji stwierdzono, że nie ma mowy o rozpoznaniu przychodu pracownika w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o PIT.

Ekwiwalent za pracę zdalną na prywatnym sprzęcie pracownika

Znaczna część pracowników w obliczu pandemii koronawiursa została zmuszona do pracy z domu. Nie wszyscy jednak zostali wyposażeni w sprzęt służbowy i wykorzystują prywatny komputer, drukarkę czy telefon. W zamian za to otrzymują od pracodawcy rekompensatę pieniężną za ich używanie.

Ustawa o PIT wskazuje, iż wolne od podatku dochodowego są ekwiwalenty pieniężne za używane przez pracowników przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały lub sprzęt, stanowiące ich własność (art. 21 ust. 1 pkt 13 ustawy o PIT). Otrzymana przez pracownika rekompensata pieniężna nie będzie zatem uznawana za jego przychód i nie będzie tym samym podlegała opodatkowaniu. Musi być oczywiście zachowana racjonalna proporcja pomiędzy wypłacaną kwotą a rzeczywistą wartością zużycia.

Kwestia kosztu pracodawcy jest prosta – wydatek jaki poniósł na wypłatę ekwiwalentu pieniężnego pracownikowi będzie stanowił koszt uzyskania przychodu. Pamiętać jednak należy, że wydatek ten musi być ekonomicznie uzasadniony i spełniać swój cel.

Pakiet pomocowy łagodzący negatywne skutki epidemii koronawirusa

W sobotę 28 marca 2020 r. została uchwalona pierwsza ustawa pomocowa przewidująca rozwiązania, które podatnicy mogą wykorzystać by zniwelować negatywne skutki epidemii koronawirusa. Przedstawiamy te, które mogły umknąć podatnikom będąc przyćmione przez dofinansowania zatrudnień czy świadczeń postojowych. O to kilka z nich:

  • Możliwość rezygnacji z uproszczonych zaliczek przez małych podatników

Mali podatnicy mogą zamiast tego, w okresie od marca do grudnia 2020 r., obliczać zaliczki miesięczne od bieżących dochodów.

  • Wydłużony termin zapłaty zaliczek na podatek od nieruchomości komercyjnych na CIT

Podatnicy CIT mogą wpłacić wspomniane zaliczki (za okres od marca do maja 2020 r.) do 20 lipca 2020 r.

  • Wydłużony termin zapłaty zaliczek przez płatników

Zapłata zaliczek na podatek od wynagrodzeń pobranych za marzec i kwiecień będzie możliwa do 1 czerwca 2020 r.

  • Wsteczne rozliczenie strat

Zarówno podatnicy PIT jak i CIT będą mogli odliczyć stratę jaką ponieśli w 2020 r. od dochodu jaki uzyskali w 2019 r. (do wysokości 5 mln zł). Wsteczne rozliczenie straty będzie możliwe w drodze korekty zeznania podatkowego za 2019 r. Jest jednak warunek – przychody w 2020 r. spadną o minimum 50% w odniesieniu do przychodów z 2019 r.

  • Paragony elektroniczne

Paragony mogą być wystawiane i wydawane przez sprzedawcę za zgodą nabywcy w postaci elektronicznej.

  • Odroczenie JPK_VDEK

Ustawa przewiduje również odroczenie w czasie obowiązku składania nowych JPK-VDEK dla wszystkich przedsiębiorców do 1 lipca 2020 r.

  • Wydłużenie terminu na zawiadomienie urzędu o dokonaniu wpłaty na rachunek spoza białej listy

Obecny termin 3 dni na zawiadomienie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o płatności na rachunek spoza białej listy zostaje wydłużony do 14 dni – na czas trwania stanu epidemii lub stanu epidemicznego.

  • Ulga na złe długi

Pakiet pomocowy zwalnia dłużników z uwzględniania niezapłaconych zobowiązań przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy jeżeli ich przychody w okresach rozliczeniowych w odniesieniu do okresów w 2019 r. będą mniejsze o minimum 50% lub jeżeli w poprzednim roku nie osiągnęli przychodów a w 2020 r. odczuwają negatywne skutki ekonomiczne koronawirusa.

Wynagrodzenie za czas montażu środka trwałego poza kosztami powiększającymi jego wartość

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 października 2019 r., sygn. akt II FSK 3571/17

Wynagrodzenie należne pracownikom za czas montażu nabytego przez spółkę środka trwałego nie podwyższa jego wartości. Sąd rozpatrywał kwestię sposobu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wynagrodzeń, premii oraz tzw. trzynastej pensji jakie spółka wypłaca pracownikom wykonującym montaż składników majątku, które będą środkami trwałymi wykorzystywanymi w działalności gospodarczej. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że:

,,nie można zaliczyć do kosztów powiększających wartość środków trwałych wydatków poniesionych na wynagrodzenia własnych pracowników montujących nabyte uprzednio urządzenia.’’

W ocenie sądu powinny one zostać ujęte bezpośrednio w kosztach uzyskania przychodów, w dacie ich wypłaty lub postanowienia do dyspozycji pracowników, a spółka nie ma obowiązku szacunkowego wydzielania wartości wynagrodzenia odpowiadająca faktycznemu zaangażowaniu pracownika w montaż środka trwałego.        

Błędne zawiadomienie o płatności na rachunek spoza białej listy

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 16 stycznia 2020 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.481.2019.2.ANK

Wprowadzony wykaz podatników VAT nałożył na podatników sporo obowiązków. Jednym z nich jest konieczność zawiadomienia właściwego dla wystawcy faktury naczelnika urzędu skarbowego o dokonaniu płatności na rachunek bankowy niewidniejący w wykazie. Tylko gdy podatnik zrobi to w terminie 3 dni kalendarzowych będzie mógł zaliczyć wydatek do kosztów uzyskania przychodów. Jak wynika z najnowszych interpretacji podatkowych, będzie mógł to zrobić nawet gdy zawiadomi niewłaściwy urząd.

,,(…) w sytuacji, gdy Wnioskodawca działał z najwyższą starannością, ale z powodu błędu lub niezawinionych przez niego okoliczności, zawiadomienie zostanie przesłane w wymaganym terminie 3 dni, ale do niewłaściwego dla wystawcy faktury urzędu skarbowego, omyłka taka nie spowoduje negatywnych następstw dla podatnika.’’

Organ podatkowy powołał się m.in. na przepis wynikający z Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym jeżeli organ podatkowy, do którego podanie wniesiono, jest niewłaściwy w sprawie, powinien niezwłocznie przekazać je organowi właściwemu, zawiadamiając o tym wnoszącego podanie. Mimo, że regulacja ta odnosi się wprost do pism w postępowaniu podatkowym, to można ją uznać za prawidłową w odniesieniu do zawiadomień o zapłacie należności na rachunek spoza białej listy.

Podatek cukrowy już wkrótce

Z dniem 1 lipca 2020 r. wejdą w życie przepisy wprowadzające tzw. podatek cukrowy. Mechanizm podatku cukrowego będzie polegał na doliczeniu dodatkowej opłaty od słodzonych napojów – stałej i zmiennej. Opłata stała to 50 gr za litr napoju z dodatkiem cukru lub substancji słodzącej. Opłata zmienna to 5 gr za każdy gram cukru powyżej 5 gram/100 ml w przeliczeniu na litr napoju. Kolejne 10 gr będzie doliczane za litr napoju z dodatkiem substancji aktywnej, tj. kofeiny lub tauryny.

Głównym beneficjentem wpływów z tytułu nowego podatku będzie Narodowy Fundusz Zdrowia – zgodnie z założeniami ogólne wpływy wyniosą 3 mld zł. Jeżeli projekt przyniesie zamierzony cel, wpływy te powinny maleć.

Jednocześnie, od 1 kwietnia 2020 r. zacznie obowiązywać nowa matryca stawek VAT rozszerzającą preferencyjną stawkę na krakersy, chipsy i pizze.

Wielostronna kompensata koniecznie do podzielenia w ramach split payment

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 17 stycznia 2020 r., nr 0111-KDIB3-1.4012.626.2019.1.ICz

Spółki działające  w ramach międzynarodowego koncernu firm dokonują między sobą zakupów towarów wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Wzajemne regulowanie zobowiązań wobec spółek powiązanych dokonywane jest w formie kompensaty wzajemnych należności i zobowiązań. Zdaniem organu podatkowego uczestnictwo w wielostronnej kompensacie należności i zobowiązań z powiązanymi spółkami w ramach grupy kapitałowej powoduje konieczność zastosowania split paymentu.

,,(…) w sytuacji gdy Wnioskodawca dokonuje transakcji zakupu – od podmiotu powiązanego tj. od C. z siedzibą w Wielkiej Brytanii, zarejestrowanego na potrzeby VAT w Polsce – wyrobów wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy, które to transakcje przekraczają kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców i reguluje zobowiązanie wobec tej spółki w formie kompensat wielostronnych, to Wnioskodawca będzie zobowiązany do stosowania mechanizmu podzielonej płatności, zgodnie z art. 108a ust. 1a i ust. 1b ustawy (…)’’

Organ podatkowy przypomniał, że wyłączenie stosowania mechanizmu podzielonej płatności na podstawie przepisów ustawy o VAT dotyczy wyłącznie kompensaty wskazanej w art. 498 Kodeksu cywilnego.