Zeskanowany dokument papierowy z podpisem elektronicznym niezgodny z przepisami
Organ nie może doręczać pism w dowolny, dogodny dla siebie sposób.
Zgodnie z przepisami, w przypadku gdy organ podatkowy doręcza pełnomocnikowi strony pismo za pomocą środków komunikacji elektronicznej, jest obowiązany sporządzić to pismo w formie dokumentu elektronicznego i opatrzyć podpisem elektronicznym.
Jak stwierdził NSA ,,Jeżeli organ podatkowy wyda orzeczenie w formie tradycyjnej, tzn. w wersji papierowej, podpisując je odręcznie i zeskanuje do PDF, a następnie wyśle pełnomocnikowi plik PDF za pomocą środków komunikacji elektronicznej (jak to miało miejsce w spornym przypadku), doręczenie takie jest bezskuteczne, gdyż niespełniające wymogów art. 144 § O.p.’’
Postanowienia niezaskarżalne również podlegają obowiązkowi doręczenia
Organ podatkowy jest gospodarzem postępowania podatkowego – w jego trakcie wydaje postanowienia, które można zaskarżyć od razu oraz te, które podlegają zaskarżeniu dopiero w odwołaniu od decyzji podatkowe.
Zgodnie z regułami rządzącymi postępowaniem podatkowym, w tym zasady oficjalności doręczeń, postanowienia podlegają obowiązkowi doręczenia, o ile nie są one ustnie zgłaszane do protokołu.
Wbrew twierdzeniom organu podatkowego, na co wskazał NSA w wydanym wyroku, sformułowany w przepisach ordynacji podatkowej obowiązek doręczania na piśmie postanowień, od których służy zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego, nie oznacza, że postanowienia niezaskarżalne nie podlegają doręczeniu.
W konsekwencji tylko postanowienia niezaskarżalne, które zostały doręczone, wchodzą do obrotu prawnego
Skan protokołu kontroli podatkowej niedopuszczalny
W zgodzie z ordynacją podatkową protokół kontroli jest sporządzany w dwóch egzemplarzach. Jeden z nich doręcza się kontrolowanemu (z wyłączeniem załączonych do protokołu kontroli fotokopii, odpisów i wydruków z akt, ksiąg oraz innych dokumentów udostępnianych przez kontrolowanego, które zostały zwrócone przez kontrolującego).
Organ podatkowy ma zatem obowiązek sporządzenia i podpisania protokołu kontroli w tzw. formie papierowej. Pełnomocnik nie może zatem otrzymać wyłącznie skanu protokołu za pośrednictwem ePUAP – nie jest to doręczenie pisma za pokwitowaniem ani też za urzędowym poświadczeniem odbioru, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej.
Doręczenie skanu protokołu kontroli podatkowej oznacza, że nie funkcjonuje on w obrocie prawnym jako akt procesowy kończący kontrolę podatkową, a w efekcie kontrola nie została zakończona, mimo upływu terminu wyznaczonego w upoważnieniu do przeprowadzenia kontroli.
Jak stwierdził sąd ,,brak wejścia do obrotu prawnego protokołu kontroli wskutek jego niedoręczenia kontrolowanemu powoduje, że w toczącym się w następstwie tej kontroli postępowaniu podatkowym protokół ten, ani zgromadzone w toku kontroli dokumenty, nie mogą stanowić dowodu w tym postępowaniu. Tylko bowiem dowody zgromadzone w prawidłowo przeprowadzonej kontroli podatkowej zwieńczonej prawidłowo doręczonym protokołem kontroli mogą stanowić dowód w postępowaniu podatkowym w rozumieniu art. 181 O.p.’’
Niezmiernie cieszymy się, że sąd podzielił nasze stanowisko.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 lutego 2022 r., sygn. akt I FSK 2454/18